ارتقای ساخت و سازهای شهری و شهرسازی در تهران
ارتقای ساخت و سازهای شهری و شهرسازی در تهران
اولویت کاری نامزد انتخابی شورای شهر پیگیری اجرای کامل و بهینه قانون نظام مهندسی
رييس سازمان نظام مهندسي تهران به عنوان نامزد انتخابات دور چهارم شوراي شهر تهران اولويت كاري شورا در دوره جديد را پيگيري اجراي كامل و بهينه قانون نظام مهندسي عنوان كرد و گفت: انتخاب شهردار جديد نيز سخت‌ترين و در عين حال حساس‌ترين وظيفه شورا خواهد بود كه لازم است براي كلان‌شهري چون تهران، معيارهاي خاصي براي انتخاب فرد اصلح مدنظر قرار بگيرد.
متن گفت‌وگو با سعيد غفراني رييس سازمان نظام مهندسي تهران را در زير بخوانيد:
هر چند امسال در راستای اهتمام به اجرای ماده 33 قانون نظام مهندسی بحث اشتغال مهندسان مورد توجه ویژه سازمان نظام مهندسی ساختمان قرار گرفت، اما همیشه مساله اشتغال برای مهندسان یکی از دغدغه‌های اساسی بوده و هست. اشتغال مهندسان باید از طریق کانال سازمان نظام مهندسی و با معرفی مهندسان به پروژه‌ها، حاصل شود، اما نهادهای شهری ( شهرداری و شورای شهر) با لغو یکجانبه قوانین و تفاهم نامه‌هایی که در این زمینه موجود است، عملا مخالفت خود را با این موضوع نشان داده اند، شما به عنوان فردی که از جایگاه نظام مهندسی ساختمان کاندیدای شورای شهر شده‌اید در صورتی که به شورا بروید چه برنامه ای برای بهتر شدن روند اشتغال مهندسان دارید؟
اشتغال مهندسان را من در اجرای کامل قانون نظام مهندسی ساختمان می‌بینم. اگر قانون نظام مهندسی به طور کامل اجرایی شود خود به خود تمام مسائلی که در بستر این نظام مستتر است حل و فصل می‌شود. در اجرای قانون هر کدام از حرفه‌های هفت گانه مورد نیاز، در عرصه ساخت و ساز حضور خواهند یافت؛ حضور آنها هم تنها یک نقشی نیست در عرصه ساخت و ساز، هر کدام از مهندسان با توجه به رشته تحصیلی خود می‌تواند در جاهای مختلف ایفای نقش کند و به این ترتیب بستر به نحوی فراهم می‌شود که مهندسان با توجه به رشته تحصیلی، تجربه، علایق و موارد این چنینی، بتوانند فعالیت کنند. در این راستا اجباری هم در نوع و نحوه فعالیت مهندسان در امر ساخت و ساز وجود ندارد و مهندسان مخیرند با رعایت قواعد و اصول ذکر شده در پرونده اشتغال، صلاحیت‌هایی که به آنها داده شده یا مجوزهایی که دریافت کرده اند در زمینه مورد نظر خود که در آن واجد صلاحیت هستند کار کنند. منتها الان چون قانون به صورت ناقص اجرا می‌شود و مدت‌ها هم بود که اجرای قانون به حالت تعطیل درآمده بود، بنابراین طبیعی است که تمام این چرخه که اشتغال هم یکی از اجزای آن است به هم بریزد. نتیجه این امر هم چیزی نیست جز بیکاری مهندسان واقعی، افت کیفیت ساختمان‌ها به لحاظ فنی و مشکلات عدیده‌ای که امروزه در نتیجه عدم اجرای کامل قانون نظام مهندسی در شهرها با آن مواجهیم.
مشکل هم دقیقا همین جا است؛ همه ما می‌دانیم که قانون نظام مهندسی یکی از کاملترین قوانین موجود کشور است که در حال حاضر الزامی برای تمکین کامل به آن وجود ندارد، برنامه شما برای الزامی کردن اجرای این قانون در جایگاه عضو شورای شهر چیست؟
به هر حال شورای شهر در حوزه مدیریت شهری جایگاه سیاست گذاری دارد و می‌تواند تصویب کند که مدیریت شهری تهران به اجرای کامل قانون در ساخت‌وسازها باید تمکین کند. همچنین برعکس می‌تواند به عنوان نهاد سیاست‌گذار شهری در قالب مصوبه‌ای مانع از اجرای قانون شود. این امر هم تا حد زیادی برمی‌گردد به بی‌توجهی به جایگاه قوانین در جامعه ما. قانونی که مصوب مجلس شورای اسلامی است شورای شهر نمی‌تواند آن را دستخوش تغییر و تحولات کند یا آن را متوقف کند. اینها اتفاقات عجیبی است که در دوره‌های قبل و همچنین در حال حاضر شاهد روی دادن آنها هستیم. جایگاه قانون مشخص است، مرجع توقف آن هم مشخص است و آن مجلس است و هیچ نهادی نمی‌تواند به جز مجلس قانون را دستخوش تغییر و تحولات کند. مدیریت شهری موظف است سیاست‌های خود را به گونه‌ای تنظیم کند که قانون به درستی اجرا شود؛ به این ترتیب شورای شهر می‌تواند با تدوین و تصویب اصول و قواعدی قانون را کامل‌تر کند یا بر اجرای قانون یا موادی مهم از آن تاکید کند. یعنی روشی اتخاذ کند که قانون به شکل کامل‌تری اجرا شود. این می‌شود همکاری شورای شهر؛ ولی اینکه به هر دلیلی شورا بخواهد قانونی را تعطیل و متوقف کند نه حرفه‌ای است و نه قانونی. بنابراین از این منظر اگر شورای شهر جدید با اجماعی از متخصصین و مطلعین به مسائل شهری و همچنین الزامات و ضرورت‌های قانونی تشکیل شود مشکلات این‌چنینی ایجاد نخواهد شد. حتی اگر قانون از نظر اعضای شورا کاستی‌هایی داشته باشد نمی‌توان قانون را متوقف کرد، بلکه شورا باید با مصوبه‌های تکمیلی این کاستی‌ها را برطرف کند و مسیر اجرای قانون را تسهیل نماید. با تمام این موارد از ابتدای سال ارجاع کار به مهندسان ناظر آغاز شده و هم اکنون در حال ادامه است.
یکی از مباحث مهم شهری که نقش شورای شهر در آن نقشی کلیدی و پررنگ است، موضوع انتخاب شهردار است، در بحث انتخاب شهردار چه معیارهایی باید در نظر گرفته شود؟
واقعیت این است که مدیریت شهری تهران کار سخت و پیچیده ای است. بنابراین انتخاب شهردار برای تهران که هم پایتخت کشور است و هم کلانشهر، با مسائل عدیده و پیچیده مربوط به خود، اعم از مسائل حمل و نقل و ترافیک، مشکلات زیست محیطی، مسائل فرهنگی و اجتماعی، خدمات شهری و ... رو به روست. به این ترتیب انتخاب یا شناسایی یک فرد جامع‌الشمول و صد در صد مسلط به تمام مسائل شهر کار دشواری است. به این ترتیب ما باید تلاش کنیم به طور نسبی از افرادی که سابقه مدیریتی درخشانی دارند و افرادی که بیشتر به جنبه‌های قانونی شهر پایبند هستند، استفاده کنیم و این خیلی مهم است چون شهر در بستر قانون پابرجاست. تعهد به اجرای قانون شهر که همان طرح جامع و طرح تفصیلی است اولین گام در مدیریت موفق شهر است. اما با توجه به اینکه نمی‌توان تمام مشخصه‌ها را در یک فرد جمع کرد این انتخاب باید به صورت نسبی صورت گیرد و با اولویت‌بندی ویژگی‌ها انجام شود.
اعتقاد به مشارکت مردم، پایبندی به قانون، سابقه درخشان مدیریتی، تدبیر و تدبر در امور، نگاه درست به شهر و... مهم‌ترین نکات کلیدی انتخاب شهردار است.
تامین مالی شهر تهران یکی از مسائل بحث‌برانگیزی است که سالانه در جریان تصویب بودجه شهر تهران در شورای شهر محل اختلاف نظر و بحث است. آیا در این زمینه هم مطالعه یا نظری داريد؟
من معتقدم تا زمانی که شهرداری به منابع درآمدی پایدار دست پیدا نکند شهر همواره در معرض تهدید قرار دارد، چون وظیفه مدیر یا شهردار راه بردن شهر است. شهر یک موجود زنده است و این موجود زنده را نمی‌توان متوقف کرد. نمی‌توان الزامات شهری را در آن اجرا نکرد. تمام اینها منابع مالی می‌خواهد. طبیعی است که هر فردی که به عنوان شهردار انتخاب می‌شود برای اداره شهر به دنبال کسب درآمد است.
از این منظر شاید اقداماتی که شهرداران قبلی و فعلی برای کسب درآمد انجام داده‌اند چندان محل انتقاد نباشد؛ چون چاره دیگری وجود ندارد؛ چون درآمدهای قانونی شهرداری پاسخگوی هزینه‌های شهر نیست نمی‌توان به محل درآمد ناپایدار شهرداری چندان اعتراض کرد. بنابراین به اعتقاد من ابتدا باید بسترهای مناسبی برای درآمدهای پایدار شهری فراهم کنیم که در این زمینه هم راهکارهای متعددی وجود دارد. به این ترتیب زمانی که منابع درآمدی پایدار برای شهر ایجاد شد سایر درآمدهایی که منجر به درهم شکنی قوانین شهری و شهرسازی می‌شود خود به خود کنار مي‌روند. به این ترتیب زمانی اعضای شورای شهر می‌توانند مدیر شهر تهران یا شهردار تهران را در مورد محل‌های درآمدی شهرداری مورد سوال قرار دهند که بستر لازم را برای درآمد پایدار شهری فراهم کرده باشد.
در حال حاضر مهم‌ترین الزامات شهر تهران از نگاه شما چیست؟
من جایگاه قانون نظام مهندسی ساختمان را در ارتقای ساخت و سازهای شهری و شهرسازی تهران، یکی از اولویت‌های ضروری می‌دانم بنابراین یکی از مهم‌ترین برنامه‌ها باید اجرای کامل قانون نظام مهندسی باشد. در پس اجرای این قانون ما دو هدف را برای دستیابی و تحقق، تعقیب می‌کنیم. هدف اول این است که اگر قانون نظام مهندسی و آیین‌نامه اجرایی آن به طور کامل اجرا شود ما در جهت حفظ و نگه‌داشت سرمایه‌های ملی و مردمی موفق خواهیم بود. به این صورت که چرا هر بنایی که در این کشور ساخته می‌شود به جای 100 سال 20 تا 30 سال عمر می‌کند؟ اگر قانون نظام مهندسی و مقررات ملی ساختمان به طور کامل اعمال شود هر ساختمان باید 200 سال عمر کند! ما برای این ساختمان‌ها باید شناسنامه فنی صادر کنیم که به منزله هویت سرمایه‌های ملی در بخش ساخت‌وساز است.
هدف دوم اشتغال است. یعنی در واقع اشتغال از منابع سرمایه‌های ملی و منابع متخصص ما که همان مهندسان هستند. اگر هدف اول که همان اجرای کامل قانون است محقق شود اشتغال مهندسان هم خودبه‌خود تحقق می‌یابد. نکته دیگری هم در ارتباط با شهر تهران اولویت بندی مشکلات و مسائل موجود در این شهر است. نگاه دقیق کارشناسی و شناسایی جزئیات این مشکلات باید در اولویت قرار گیرد و از سوی متخصصان و مطلعان به مسائل شهر این نگاه کارشناسی انجام شود.
