نقدی بر مبلغ وام خريد مسكن
نقدی بر مبلغ وام خريد مسكن
محمد كاظم‌زاده- اگرچه در شرايط اقتصادی امروز كشور، تا حدودی حالت آزمون و خطا به منظور رسيدن به نتايج مطلوب حاكم است و تصميم‌گيران اقتصادی به جاي بررسي تحليلي و دقيق موضوعات و دقت در زوايای پنهان آنها، نسبت به برنامه‌ريزی و انجام سياست‌های اقتصادی اقدام می نمايند، ليكن خالي از لطف نيست كه پيش از افزايش وام مسكن كه زمزمه‌های آن به گوش می رسد، اين موضوع را مورد نقد و بررسی قرار دهيم و عواقب آن را بسنجيم.
نگاهی گذرا ولی دقيق به مشكلات حاكم بر بازار امروز مسكن مانند تقاضای بالاي خريد سوداگرانه، كمبود نقدينگي اقشار فاقد مسكن، سرمايه‌ای بودن مسكن، تورم بالای بخش مسكن، وجود خانه‌هاي خالی به ويژه در كلانشهرها و غيره مشخص كننده آن است كه اين مشكلات ريشه در عوامل متعددی دارند كه براي رفع آنها می بايست موارد موثر بر اين عوامل هر چند با يكديگر متفاوت باشند، مورد شناسايی قرار گيرند و با ارائه راه‌حل‌های متنوعی به صورت همزمان و منطبق بر دلايل اصلي مشكلات، نسبت به حل آنان اقدام كرد. از جمله راهكارهای موجود براي برطرف نمودن يكي از مشكلات يعنی كاهش قدرت خريد اقشار فاقد مسكن، افزايش وام مسكن به عنوان روش اصلي تامين مالي براي خريد مسكن است.
با افزايش موثر اين وام گرچه به ظاهر سهم بيشتری از تامين مالی در اختيار خريداران مسكن قرار می گيرد ولی اين موضوع با توجه به وجود انتظارات تورمي در بازار و مازاد نقدينگي در ساير بازارهای موازی، سبب تزريق بيشتر نقدينگی و افزايش قيمت‌ها در بخش مسكن مي‌شود كه در نهايت منافع حاصل از افزايش وام مسكن را خنثي مي‌كند و هدف اصلي دولت مبني بر تامين مسكن افراد فاقد مسكن را بی اثر و هزينه‌هاي بيشتري بر خريداران تحميل مي‌كند. از سويی ديگر با تزريق نقدينگي بيشتر مشخص است كه طرف تقاضای بازار تحت تاثير مستقيم قرار می گيرد، به عبارتي، با افزايش وام، افراد بيشتري می توانند خواه برای خريد يك واحد مسكونی براي سكونت و خواه به دلايل سوداگرانه و سودآور اقدام به دريافت وام كنند كه افزايش تقاضا براي خريد موجب افزايش قيمت مي‌گردد و به تبع آن با افزايش قيمت و جذابيت بازار سوداگری مسكن، نقدينگی سرگردان و راكد در بازارهای موازی به اين بخش سرازير شده و تاثير مثبت وام را خنثی مي‌كند. با توجه به اينكه تامين مالی در برهه كنونی يكي از مشكلات خريد مسكن برای افراد با درآمد متوسط و فاقد مسكن است و زمزمه‌هايی مبنی بر افزايش وام مسكن به گوش می رسد، می توان با اجرای صحيح اين طرح علاوه بر افزايش وام مسكن همانند كشورهای توسعه يافته از تاثيرات منفی مورد اشاره نيز جلوگيری كرد.
از طريق اهرم وضع قوانين و مقررات با دريافت ماليات اثرگذار از خانه‌های خالی در مرحله اول، می توان طرف عرضه بازار را تحت تاثير قرار داده و سبب افزايش عرضه مسكن برای فروش و اجاره شد. همچنين با تفكيك متقاضيان دريافت تسهيلات به جامعه هدف يعني افراد فاقد مسكن و سايرين و پرداخت مشروط تسهيلات، از استفاده افراد سوداگر و افزايش تقاضای سوداگرانه در بازار مسكن جلوگيری كرد.
