انتشار کتاب معماری آرکی‎تایپی (کهن الگویی)

دکتر محمود گلابچی استاد معماری دانشگاه تهران

 کتاب "معماری آرکی‎تایپی (معماری کهن‎الگویی)" که توسط پروفسور محمود گلابچی استاد برجسته دانشکده معماری دانشگاه تهران، استاد نمونه دانشگاه‏های کشور و چهره ماندگار جمهوری اسلامی ایران در مهندسی راه و ساختمان و معماری تالیف گردیده است بوسیله انتشارات دانشگاه تهران در 320 صفحه با چاپ رنگی و تصاویر بسیار منتشر شد.
در معماری آرکی‎تایپی، والاترین هدف انسان است، چراکه فضای آرکی‎تایپی، فضای حضور انسان است. معماری براساس کهن‎الگوها، معماری آرکی‎تایپی (کهن‎الگویی) را به‎وجود می‎آورد. این معماری، در عین ثبات و ایستایی، پویا است؛ در عین عینی بودن ذهنی است، درعین بی‎زمانی در زمان زنده و جاودانه است و در عین کرانه‎مندی، بی‎کرانه است. تعداد کهن‎گوها به‎عنوان نمونه‎های اولیه و الگو‎های پایه‎محدود است، ولی تنوع آنها در فرم‎ها بی‎شمار است.
معماری آرکی‎تایپی درصدد تقلید از معماری گذشته نیست. نیرویی است زنده که از درون، دوباره متولد می‎شود، حیات دارد و با وجود تفاوت‎ها و تنوع‎های بی‎شمار، جوهرۀ وجودی خود را حفظ می‎کند و با رویای پر کردن خلأ بین زمین و عالم ماوراء، هدف و مقصد خود را به زمین محدود نکرده و به اعماق کیهان توجه دارد؛ بدین جهت، نام دیگر معماری آرکی‎تایپی را می‎توان معماری کیهانی نهاد.
کتاب معماری آرکی‎تایپی (Archetypal Architecture) به شناخت و بررسی ویژگی‎های این معماری و نحوۀ بهره گرفتن از مفاهیم معماری آرکی‎تایپی و الگوهای پایدار بنیادین در معماری گذشته، حال و آینده می‎پردازد. در فصل نخست کتاب، علل مرگ تدریجی برخی آثار معماری، تفاوت‎های معماری خودویرانگر و معماری ماندگار و علل آشفتگی موجود در حوزۀ معماری بررسی شده است؛ سپس بر اهمیت نقش انسان، تأثیر ناخودآگاه‎های فردی و جمعی انسان‎ها و نقش کهن‎الگوها در مقبولیت و ماندگاری یک اثر معماری پرداخته شده است.
در فصل دوم، تفاوت نمادهای آرکی‎تایپی با دیگر نمادها، برخی ویژگی‎های مهم معماری آرکی‎تایپی و تمایز الگوهای آرکی‎تایپی با دیگر الگوهای پایدار مورد بررسی قرار کرفته است. در فصل سوم، کهن‎الگوهای مهمی چون گذار قدسی، پرواز، ماندالا، ستون‎ کیهانی، کوه کیهانی، اسپیرال‎کیهانی، درخت‎کیهانی، گنبد کیهانی، طاق‎کیهانی، تعیین قلمرو و خانه، نور، بهشت‎‎گمشده و نقش آنها در معماری گذشته، حال و ماندگاری آنها در معماری آینده بررسی می‎گردد. در فصل چهارم، تحت عنوان سخن آخر ویژگی‎های الگوهای پایدار آرکی‎تایپی برای دستیابی به اصول معماری ماندگار و جهانی مطرح می‎گردند و ویژگی‎ها و عناصر مهم معماری آرکی‎تایپی و تأثیر عمیق آنها در معماری ایران و جهان به تفصیل بیان شده است.
بخش‎های مختلف کتاب معماری آرکی‎تایپی عبارتند از
مقدمه
فصل اول: زیستن در فضا
فصل دوم: ویژگی الگوهای پایدار بنیادین
فصل سوم: تاثیر آرکی‎تایپ‎ها در معماری، شامل:
گذار قدسی
آرکی‎تایپ پرواز
ماندالا
ستون کیهانی
کوه کیهانی
اسپیرال کیهانی
گنبد کیهانی (فضا و زمان)
درخت کیهانی
تعیین قلمرو، شهر و خانه
نور
تاق کیهانی
بهشت کمشده
فصل چهارم: سخن آخر (اصول بنیادین در طراحی معماری آرکی تایپی)
در بخش‎های انتهایی کتاب منابع و مآخذ، کتاب‎شناسی، اسامی ساختمان‎ها، مکان‎ها، مجامع و اشخاص و سپس نمایه (فهرست موضوعی) ارائه شده است تا امکان جستجوی نام‎ها و عناوین اصلی و مهم در کتاب فراهم گردد. انتشار این کتاب در راستای تحقق اهداف دانشگاه تهران به‎عنوان قطب علمی فناوری معماری کشور و در جهت تدوین کتب مورد نیاز جامعه در زمینه‏های معماری، مهندسی عمران و تکنولوژی معماری صورت می‏گیرد. آین کتاب می‏تواند موجب آشنایی بیشتر و دقیق‏تر دانشجویان، معماران، مهندسان و دانش‏آموختگان رشته‏های معماری و مهندسی عمران با آخرین یافته‎ها در زمینه معماری در جهان شود.
علاقه‎مندان می‎توانند جهت تهیه کتاب به فروشگاه‎های انتشارات دانشگاه تهران (خیابان انقلاب، مقابل دانشگاه تهران) مراجعه نموده و برای خرید اینترنتی کتاب به سایت انتشارات دانشگاه تهران با آدرس http://www.press.ut.ac.ir مراجعه نمایند.

کتاب معماری آرکی‎تایپی (کهن الگویی) دکتر محمود گلابچی

نظر بدهید: