«اختلاف» مانع صدور شناسنامه‌فني

رابطه جالب بين «تعليق سه‌ساله شناسنامه‌فني» و «وابستگي شديد مديريت‌شهري تهران به عوارض ساخت‌وساز»
تشكيل كميته‌ 5نفره براي حل اختلافات
 تهران در حال حاضر تنها شهري است كه ساخت‌وساز در آن بدون مهر تاييد نهاد نظارتي–سازمان نظام مهندسي- به راحتي تبديل به آپارتمان شده و به افراد فروخته مي‌شود.

در همه نقاط كشور، انبوه‌سازان بيش از سه سال است كه مكلفند، براي آنچه احداث مي‌كنند در قدم اول از طريق دو ارگان شهرداري و نظام‌مهندسي، شناسنامه‌فني دريافت كنند و در پايان عمليات ساخت‌وساز، با امضا و تعهد پاي شناسنامه‌، يك نسخه از آن را به خريدار ساختمان تحويل دهند.
اما در پايتخت به خاطر اختلاف‌نظر اين ارگان مسوول برسر نحوه صدور شناسنامه‌فني، به سازنده‌ها چراغ‌سبز داده شده تا بدون ارائه تعهد بابت آنچه احداث كرده‌اند، به راحتي از كيفيت ساخت‌وساز بزنند و عملا ساختمان‌هاي بدون هويت را بنا كنند.
اجراي مصوبه قانوني «صدور شناسنامه‌فني ساختمان» كه تاكيد مجلس و دولت را ضميمه خود دارد، هم‌اكنون در شهر تهران دوره تعليق بيش از سه سال را طي مي‌كند و در حالي كه از ابتداي امسال سه‌بار وعده از سرگيري آن توسط مسوولان شهرداري تهران و نظام‌مهندسي داده شده بود، اما عمق اختلافات هنوز تعديل نشده است.
این گزارش  از پشت پرده تعليق شناسنامه‌ فني ساختمان در تهران حاكي از اين است: وابستگي شديد مديريت‌شهري پايتخت به عوارض ‌ساخت‌وساز از يك‌سو و كندشدن پروسه صدور پروانه‌ساختماني در نتيجه صدور شناسنامه‌فني از سوي ديگر، هم‌اكنون بزرگ‌ترين مانع را پيش‌روي اجراي طرح هويت‌دار كردن ساختمان‌هاي پايتخت به‌وجود آورده است.
به بركت تعليق شناسنامه‌فني، نبض ساخت‌وساز و صدور پروانه و به تبع آن اخذ عوارض و تراكم به طور كامل در اختيار شهرداري قرار دارد اما در يكسال اول اجراي اين طرح، از آنجا كه طبق قانون، نقشه‌هاي ساخت قبل از صدور پروانه بايد توسط سازمان نظام‌مهندسي تاييد مي‌شد، زمان‌بر شدن اين پروسه، شهرداري را برآن داشت صدور شناسنامه‌فني را يك‌طرفه لغو كند.
از زمستان سال87 تاكنون كه اين مصوبه تعليق شده است، نه وزارت راه‌وشهرسازي توانست و نه شوراي‌‌شهر و حتي مجلس و ساير نهادهاي مسوول قدرت داشته‌اند، مقاومت‌ها برسر صدور شناسنامه‌فني را حذف كنند.
در تهران بخش قابل توجهي از آپارتمان‌هاي نوساز به محض بهره‌برداري توسط خريداران با انبوه ايراد و نقص فني روبه‌رو مي‌شوند و چون شناسنامه‌فني ندارند، مسير تعقيب براي شناسايي مقصران، گنگ و غيرقابل عبور است.
براساس طرح صدور شناسنامه‌فني ساختمان، بعد از آنكه سازنده و مهندس‌ناظر ساختمان، كيفيت و تكميل عمليات احداث را با يك امضا در شناسنامه تاييد مي‌كنند، سازمان نظام‌مهندسي استان نيز امضاي‌ نهايي را در شناسنامه‌ اعمال مي‌كند و به اين ترتيب كيفيت ساختمان‌ توسط يك ارگان حقوقي قابل اعتماد، مورد تاييد قرار مي‌گيرد.
اين در حالي است كه پايتخت‌نشينان هم‌اكنون از اين امتياز طلايي براي خريد ملك محروم هستند و در مقابل، بسازوبفروش‌ها تا مدت نامعلوم فرصت دارند از حياط‌خلوت به وجود آمده به نفع بنجل‌سازي، نهايت استفاده را ببرند.
ظرفيت فني وجود ندارد
توقف صدور شناسنامه فنی ساختمان تا پایان سال کماکان ادامه دارد. با وجود آنکه از آغاز سال جاری تاکنون چندین توافق جدید برای از سرگیری اجرای شناسنامه فنی ساختمان در پایتخت انجام شده است، اما ساخت و سازهای شهر تهران همچنان فاقد مهر تایید اجرای مقررات فنی و مهندسی ساختمان است.
پیگیری‌ها از بررسی علل تعلیق طولانی مدت صدور شناسنامه فنی ساختمان نشان می‌دهد مخالفت‌های شورای شهر و شهرداری تهران به عنوان دو عضو اصلی این توافق، صدور شناسنامه فنی ساختمان را فعلا به ایجاد ظرفیت‌های فنی و مهندسی در سازمان نظام مهندسی استان تهران منوط کرده است.
بنا بر این گزارش چندین ماه پس از اجرای شناسنامه فنی ساختمان در زمستان 1387، شهردار تهران در نامه‌اي خطاب به شهرداری‌های مناطق 22گانه تهران اعلام کرد تا اطلاع ثانوی صدور شناسنامه فنی ساختمان را متوقف کنند.
گرچه در ابتدای تعلیق اجرای شناسنامه فنی ساختمان این تصور به وجود آمده بود که شهرداری تهران به صورت یک طرفه این توافق را لغو کرده است، اما بررسی‌های تازه نشان از بروز دو مانع مهم بر سر راه اجرای اصولی شناسنامه فنی ساختمان در پایتخت دارد که باعث مخالفت شهرداری تهران و پس از آن شورای شهر با اجرای شناسنامه فنی ساختمان در تهران شد.
براساس این گزارش، نرخ بالای تعرفه‌های نظام مهندسی و طولانی بودن پروسه تایید نقشه‌های ساختمانی توسط سازمان نظام مهندسی تهران دو دلیل عمده برای مخالفت شورای شهر و شهرداری تهران با صدور شناسنامه فنی ساختمان در طول سال‌های گذشته بوده است.
مدیریت شهری برای اجرای پروژه‌های عمرانی شهر تهران نیاز به کسب درآمد از محل دریافت عوارض ساخت‌وساز از پلاک‌های شهری دارد. با اجرای شناسنامه فنی ساختمان تا زمان تایید نقشه‌ها توسط سازمان نظام مهندسی عملا امکان دریافت اين عوارض برای شهرداری تهران وجود ندارد.
طبق اطلاعات موجود در زمان اجرای شناسنامه فنی ساختمان در تهران روند تایید نقشه‌های پلاک‌ها در برخي موارد نزدیک به یک سال طول می‌کشید که این زمان طبیعتا برای پلاک‌های بزرگ‌تر که عملا منابع بیشتری برای شهرداری تهران تامین می‌کرد به صرف زمان طولانی تری نیاز داشت.
از سوی دیگر تعرفه تعیین شده از سوی سازمان نظام مهندسی برای متقاضیان دریافت تاییدیه نقشه ساختمانی به میزانی بود که در موارد زیادی باعث نارضایتی شده بود.
اگرچه به تحلیل کارشناسان فنی در توقف اجرای شناسنامه فنی ساختمان همه اعضای نظارتی و اجرایی مسوول بوده‌اند اما به تعبیر برخی دیگر نبود ظرفیت مناسب برای صدور شناسنامه فنی ساختمان در پايتخت از بعد تجهیزات فنی و نیروی انسانی متخصص بیش از دلایل دیگر در توقف این طرح موثر بوده است.
به همین دلیل در آخرین توافق چهارجانبه میان اضلاع اجرایی شناسنامه فنی ساختمان شورای شهر تهران از سازمان نظام مهندسی استان درخواست كرده تا تعرفه و نرخ نظارت و محاسبات توسط هيات پنج نفره به صورتي تعیین شود که قيمت بازار و قيمت مورد نظر آنها به يکديگر نزديک شود.
علاوه بر این صندوق مهندسين محاسب و ناظر در سازمان نظام مهندسی ایجاد شود و اعضای سازمان نظام مهندسي به گونه‌ای غربالگری شوند تا افرادي از سازمان که داراي شغل دوم هستند و به کار ديگري جز نظارت ورود پيدا کرده‌اند، عضويت آنها بررسي و لغو شود.
با وجود گذشت چند ماه از آخرین توافقات انجام شده و ارسال درخواست شورای شهر تهران به سازمان نظام مهندسی هنوز اقدام جدی برای عملی شدن درخواست‌ها صورت نگرفته است.
شهرداری و سازمان نظام مهندسی هر دو مقصرند
حمزه شکیب رییس کمیسیون توسعه و عمران شورای شهر تهران و یکی از پیشنهاد دهندگان تعدیل نرخ تعرفه‌های نظام مهندسی در مورد علل اجرایی نشدن شناسنامه فنی ساختمان با وجود وعده‌های فراوان اظهار کرد: بعد از انتخابات اعضای سازمان نظام مهندسی هنوز گزارشی مبنی بر اینکه آیا اجرای شناسنامه فنی در دستور این سازمان قرار گرفته است یا نه، نداریم و منتظر هستیم.
او در پاسخ به این سوال که مقصر اصلی اجرا نشدن شناسنامه فنی ساختمان در تهران کدام نهاد است؟ گفت: نمی توان گفت همه مشکلات از سازمان نظام مهندسی تهران است. این مشکل به همه مجموعه‌هایی که در این قالب وظایفی دارند بر می‌گردد.
او ادامه داد: مشکل هم به نظام مهندسی مربوط است و هم شهرداری . به نظام مهندسی مربوط است چون نظام مهندسی ظرفیت انجام این کار را در خود ایجاد نکرده است. از سوی دیگر شهرداری با اجرای آن مشکلاتی دارد چون منابع مالي شهرداري از طريق صدور شناسنامه‌فني از بین می‌رود.
او با اشاره به علت اجرایی شدن شناسنامه فنی ساختمان در شهرهای دیگر به جز تهران افزود: مسائل متعددی به آن مربوط است. اول آنکه ساخت و سازهای شهر تهران دارای پیچیدگی‌هایی است. علاوه بر آن درون سازمان نظام مهندسی استان تهران هماهنگی وجود ندارد.
او تصریح کرد: نه نظام مهندسی ورود درستی داشت و نه شهرداری وظایف و تعهداتش را به خوبی انجام داد. اگر نظام مهندسی به درستی کارش را انجام می‌داد شورا قویا از آن حمایت می‌کرد.

تا پایان سال از شناسنامه فنی خبری نیست !ا
رییس سازمان نظام مهندسی استان تهران خبر تازه‌ای از زمان اجرای شناسنامه فنی ساختمان ندارد. سعید غفرانی رییس سازمان نظام مهندسی استان تهران در گفت‌وگویی از بررسی دوباره شناسنامه فنی ساختمان خبر داد.
در این زمینه، گفت و گوی کوتاهی با او داشته ایم که در ادامه می آید:
* از شناسنامه فنی ساختمان چه خبر؟
در حال بررسی هستیم.
* مگر براساس آخرین توافق بنا نبود که در شهریور ماه صدور شناسنامه فنی ساختمان آغاز شود؟
به ما ابلاغ شده، اما هنوز باید آن را بررسی کنیم.
* چه زمانی بررسی سازمان نظام مهندسی تمام خواهد شد؟
زمان مشخصی نداریم.
* مساله صدور شناسنامه فنی ساختمان موضوع بسیار مهمی برای ساخت‌وسازهای شهر تهران است آیا این همه تعلل به مسائل فنی و ایمنی ساختمان ضرر نمی رساند؟
سیستم نرم‌افزاری شناسنامه فنی هنوز کار دارد.
* بعد از گذشت این چند سال باز هم تمام نشده است؟
نه هنوز جای کار دارد.
* گیر اجرایی شناسنامه فنی ساختمان کجاست؟
مشکل اجرایی ندارد. مشکل فقط مشکل نرم افزاری است.
* فکر می‌کنید چه زمانی به اتمام برسد؟
زمان دقیقی وجود ندارد.
* اگر حدودی بخواهیم بگوییم چه؟
تا پایان سال!

نظر بدهید: