چرا احداث بزرگراه دو طبقه در معابر درون شهری در جهان منقرض شد؟
چرا احداث بزرگراه دو طبقه در معابر درون شهری در جهان منقرض شد؟
در حالی در پایتخت ایران ساخت اتوبان دو طبقه صدر به عنوان یکی از نمادهای شهری موفق از سوی شهرداری معرفی میشود که تجربه جهانی در مورد ساخت پلهای طبقاتی در تقریبا نیم قرن پیش حاکی از تخریب و ممنوعیت این شیوه در شهرسازی را دارد.
۴۰ سال پیش شهرداران ۸ شهر بزرگ از ۴ کشور جهان، برای مهار تبعات انسانی و شهری استفاده از «بزرگراههای دو طبقه» و همچنین کنترل «هزینههای سنگین اقتصادی-اجتماعی» این مدل خیابانسازی، «تخریب پلهای طبقاتی» را در دستور کار قرار دادند بهطوری که هماکنون در آمریکا بهعنوان «کشور مُبدع» خیابانهای دو طبقه، ۲۰ سال از «ممنوعیت» احداث این نوع معابر میگذرد.
افزایش مسیرهای تردد خودرو بدون آنکه به کاهش بار ترافیک در مسیرهای قبلی منجر شود، در عمل باعث «تشدید تقاضای سفر با خودروی شخصی» شد ضمن آنکه «هزینه تصاعدی نگهداری» از پلهای طبقاتی و همچنین «خطر ریزش پل» در اثر زلزله در شهرهای لرزهخیز، بهعنوان اشکالات اساسی این نوع معابر بوده است.
ایجاد طبقه دوم برای تردد خودرو، چهره اجتماعی شهرهای جهان را بعد از مدتی تحت تاثیر ترافیک بیشتر، به اتاقهای ایزوله «کار»، «زندگی» و «رانندگی» تغییر داد و طراوت شهری را از شهرها گرفت.
در تهران، سال ۹۰، ساخت اتوبان دو طبقه صدر بهعنوان گرانترین پروژه عمرانی درون شهری در ایران آغاز شد طوری که تاکنون -بدون آنکه پرونده مالی آن با پیمانکار مربوطه بسته شود- ۱۳۰۰ میلیارد تومان خرج پل طبقاتی «صدر» شده است. مهمترین هدف از ساخت این پل که همان تسهیل بار ترافیکی در حدفاصل شمالشرق تا شمال غرب بود، در حال حاضر بهواسطه ترافیک سنگین در پل صدر طی ساعت مختلف روز، نشان از عدم تحقق کامل آن دارد.
در این میان، زمزمههایی مبنی بر ساخت دومین بزرگراه طبقاتی در دو نقطه پایتخت از جمله بزرگراه همت شنیده میشود که در صورت اجرا، باعث تکرار مجدد تجربه سوخته نظام شهرسازی جهان در تهران خواهد شد.