انتشار اوراق صکوک مسکن
پایگاه خبری وزارت راهوشهرسازی از انتشار اوراق صکوک مسکن در آینده نزدیک خبر داد. در گزارش این پایگاه خبری آمده است: بازار رهن ثانویه میتواند یکی از روشهای تامین مالی تسهیلات بانک مسکن باشد و تاسیس صندوق تضمین تسهیلات با نظارت بانک مسکن، موفقیت بازار رهن ثانویه را تضمین میکند.
این در حالی است که بازار سرمایه (بورس) بهعنوان یک منبع تامین مالی مغفول مانده و باید در کشور برای تامین مالی پروژهها میان بازار سرمایه و بازار پول تعادل ایجاد شود.
این گزارش میافزاید: درسال ۹۲ تامین مالی پروژهها از بانکها ۲۴۱ هزار میلیارد تومان بود، این در حالی است که پروژههای اقتصادی توانستند از بازار سرمایه تنها ۹ هزار میلیارد تومان برداشت کنند که نشاندهنده وجود نسبت ۹۲ درصدی به ۸ درصدی تامین مالی بانک به بورس است ولی در آمریکا بانکها ۵۵ درصد تامین مالی و بورس ۴۵ درصد تامین مالی پروژهها را بر عهده دارند.
از سوی دیگر کسب منابع مالی از بازار سرمایه به دو روش بدهیمحور و مالکیتمحور انجام میشود؛ اوراق بدهیمحور فقط نرخ بهره دارند، اما تامین مالی بر اساس اوراق مالکیت به این شکل است که دارندگان اوراق در سود و زیان پروژه مشارکت واقعی دارند. این در حالی است که تا به حال ابزارهای مالی مختلفی در بازار سرمایه طراحی شده است؛ یکی از مهمترین ابزارها، بازار بدهی اوراق سفارش ساخت یا صکوک استثنا است. بسیاری از مالکان زمینها و پروانههای ساختمانی با ویژگیهای این ابزار آشنایی ندارند وگرنه بهترین ابزار تامین مالی مسکن، انتشار این اوراق در بازار سرمایه است.
این گزارش با تشریح نحوه استفاده از اوراق سفارش ساخت بهعنوان ابزار تامین مالی پروژه ساختمانی با استفاده از بازار سرمایه پرداخت توضیح میدهد: قراردادی میان مالک زمین و دارنده پروانه و همچنین مدیر ساخت منعقد میشود که در آن مدیر ساخت، زمین و پروانه ساخت را از مالک خریداری کرده و پس از تشکیل ارکان مورد نظر سازمان بورس، دستورالعمل نحوه ساخت را برای کسب مجوز انتشار اوراق تامین مالی در بورس به سازمان بورس و اوراق بهادار ارائه میدهد. در پایان فرآیند ساخت پروژه، زمین و پروانه ساخت مجددا به مالک برگردانده شده و سود حاصل از انتشار اوراق نیز به ترتیبی که در قرارداد اولیه آمده میان مالکان واحدها و مجریان ساخت تقسیم میشود. در مدت زمان ساخت نیز زمین در رهن سازمان بورس است و نظارت بر روند کسب منابع مالی را این سازمان بر عهده دارد. این گزارش از طراحی یک نمونه سرمایهگذاری ساخت پروژه مسکونی تجاری کوچک در تهران تا پایان تابستان بهعنوان نمونه پایلوت اجرای ابزار مالی اوراق استثنا خبر داده و میافزاید: علاوه بر اوراق مبتنی بر بدهی، ابزار مبتنی بر مالکیت نیز یکی از روشهای تامین مالی ساختوساز است که صندوق زمین و ساختمان نمونه موفقی از این نوع ابزارها است. همچنین در حال حاضر بازار رهن ثانویه میتواند یکی از روشهای تامین مالی تسهیلات بانک مسکن باشد و تاسیس صندوق تضمین تسهیلات با نظارت بانک مسکن، موفقیت بازار رهن ثانویه را تضمین میکند.