مبنای ساختوساز در زمین‌های سبز
مبنای ساختوساز در زمین‌های سبز
معاون شهرسازي شهرداري تهران در نامهاي به دبير شوراي‌عالي شهرسازي، از پروانه‌اي كه پارسال براي تغييركاربري زمين 1/7 هكتاري بوستان مادر بابت ساختوساز صادر شد - و ماه گذشته تحت پيگرد اين شورا قرار گرفت - دفاع كرد. در اين نامه براي اولين‌بار از مجوزي نام برده شده است كه در پيوست شماره 5 طرح جامع شهر تهران – مصوب سال86- قرار دارد و به شهرداري اجازه مي‌دهد براي تامين خدمات شهر، كاربري‌هاي فضاي‌سبز و ... را لغو كند.
مستندات قانوني ساختوساز در بوستان مادر، تحويل شوراي‌عالي شهرسازي شد
سرچشمه تغييركاربري زمين‌‌هاي سبز
جزئيات نامه معاون شهردار تهران به معاون وزير راه‌وشهرسازي
شهرداري تهران در اولين موضع‌گيري نسبت به اقدامي كه شوراي‌عالي شهرسازي و معماري كشور ماه گذشته در ارتباط با توقف اجراي پروژه ساختماني بوستان مادر انجام داد، اعلام كرد: مجوزي كه در سال92 براي ساختوساز در زميني به مساحت 1/7 هكتار در منطقه 5 صادر شد، مراحل قانوني را طي كرده و پروانه ساختماني اين پروژه با اتكا به اجازه‌اي كه طرح جامع تهران- به‌عنوان مستندات فرادست مديريت‌شهري- به شهرداري داده، صادر شده است.
اوايل امسال عمليات ساختماني احداث چندين برج در زميني واقع در منطقه5 كه مدتي تابلو بوستان مادر جلوي آن نصب شده بود، مورد توجه شوراي عالي شهرسازي و معماري كشور قرار گرفت و بعد از آنكه تحقيقات شوراي عالي نشان داد كاربري اوليه اين زمين، «فضاي‌سبز» بوده، دستور توقف عمليات از طريق اين شورا به شهرداري داده شد. با اين حال، عدم توقف ساختوساز در اين زمين، تذكر مكتوب و دوباره دبير شوراي عالي مبني‌بر پيگيري علت ادامه كار از طريق مراجع ذي‌ربط را به همراه داشت.
اما در پي اخطارهاي مكرر مقامات وزارت راه‌وشهرسازي درباره پروژه بوستان مادر، چند روز پيش عليرضا نادري معاون شهرسازي و معماري شهردار تهران در نامهاي رسمي خطاب به دبير شوراي عالي شهرسازي و معماري كشور، ضمن دفاع از مجوزهاي صادرشده براي ساختوساز در زمين 1/7 هكتاري منطقه 5 (بوستان مادر)، روند صدور پروانه ساختماني و همچنين تغيير كاربري عرصه اين پروژه را منطبق با مقررات و ضوابط بالادست عنوان كرد. آنچه شهرداري تهران بابت پروانه ساختماني بوستان مادر به آن استناد مي‌كند، بند 4 از پيوست شماره پنج طرح جامع شهر تهران مصوب سال86 است.
در اين بند آمده است: كاربري‌هاي سبز و پارك‌ها و تجهيزات و تاسيسات شهري پيش‌بيني شده در طرح تفصيلي ملاك عمل قبلي شهر تهران، كماكان ملاك عمل بوده اما در فرآيندي تدريجي و در يك دوره گذار و حداكثر در دوره 5ساله اول (تا پايان سال90)، كاربري‌هاي مورد نياز در چارچوب طرح تفصيلي جديد، مي‌تواند توسط شهرداري تهران تامين و تثبيت و كاربري‌هاي طرح قبلي لغو شود.
مطابق اين مجوز قيد شده در طرح جامع شهر تهران و تعبيري كه معاون شهردار از آن دارد، شهرداري تهران مجاز بوده در فاصله سال‌هاي 91 تاكنون كه طرح تفصيلي جديد به اجرا درآمده است، زمين‌هايي با كاربري فضاي سبز يا كاربري‌هاي ديگر را متناسب با نياز‌هاي خدماتي مناطق 22گانه، تغييركاربري دهد. پروانه بوستان مادر نيز با همين استدلال صادر شده است.
معاون شهرسازي شهرداری تهران روز گذشته با ارائه يك نسخه از نامهاي كه خطاب به شوراي عالي شهرسازي نوشته شده،اعلام كرد: ساخت وساز در بوستان مادر در منطقه پنج شهرداری تهران متوقف نخواهد شد.
هيچ يك از مسوولان شهرداري و وزارت راه‌وشهرسازي درباره تعداد برج‌هاي در حال ساخت در اين پروژه اظهارنظر نكرده‌اند اما به‌صورت غيررسمي گفته مي‌شود، 8برج 17 طبقه تجاری- مسکونی در زمين بوستان مادر قرار است احداث
شود.
با وجود آنکه شورای‌عالی شهرسازی و معماری کشور به‌عنوان نهاد فرادستی کمیسیون ماده پنج شهرداری تهران دستور توقف ساختوساز در بوستان مادر را صادر کرده است، اما معاون شهردار تهران در قالب نامه‌ای رسمی به دبیر شورای‌عالی شهرسازی و معماری کشور اعلام کرد: طرح جامع شهر تهران دارای ویژگی راهبردی-ساختاری است بنابراین در صورتی که شورای‌عالی شهرسازی و معماری بر تغییر وضعیت کنونی بوستان مادر اصرار داشته باشد، شهرداری تهران می‌تواند معادل مساحت اختصاص یافته به این پروژه در منطقه 5 زمین ديگري را در همان منطقه خریداری و از آن برای توسعه فضای سبز مازاد این منطقه معادل مساحت بوستان مادر اقدام کند.
نظر شوراي شهر چيست؟
در اين ميان، اعضای شورای تهران و کارشناسان حقوقی، حکم اخیر شورای‌عالی شهرسازی و معماری کشور مبنی بر دستور توقف ساختوساز در بوستان مادر را فصل‌الخطاب تعیین وضعیت کمیسیون ماده پنج معرفی می‌کنند و این نحوه برخورد را نیازمند پیگیری مراجع قضایی می‌دانند. اوایل سال جاری اعضای شورای شهر تهران نسبت به تغییر کاربری و ساختوساز در زمین 1/7 هکتاری بوستان مادر به شهردار تهران تذکر داد و خواستار توقف این پروژه شد. به گفته محمدحقانی رئیس کمیته محیط‌زیست شورای شهر، کل محدوده این بوستان در سال 87 در طرح جامع و مصوب شورای‌عالی شهرسازی موقعیت پهنه سبز داشت اما در سال 88 شهرداری منطقه تغییر کاربری محدوده را در تدقیق پهنه‌های طرح جامع از G112 به M112 (فضای مختلط تجاری، اداری و مسکونی) درخواست می‌کند.
او ادامه داد: در سال ۸۹ مکاتباتی بین اداره کل شهرسازی، کمیسیون ماده ۵ و شهرداری منطقه صورت می‌گیرد و نهایتا اداره کل شهرسازی به دبیرخانه کمیسیون ماده ۵ می‌گوید بر اساس طرح تفصیلی محدوده دارای کاربری سبز است.
این عضو شورای شهر تهران توضیح داد: در شهریور ۹۰ شهرداری منطقه برای فروش این مکان آگهی می‌دهد.
در آن زمان، رئیس وقت کمیسیون عمران شورای سوم به شهردار تذکر می‌دهد که به استناد طرح جامع تغییر کاربری فضای سبز به غیر حق انجام این کار را ندارید بنابراین سرمایه‌گذار از این طرح خارج شده و کار متوقف می‌شود. سپس معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران در نامه‌ای در سال 90 به دفتر شهردار تهران در جواب تذکر شورا اعلام می‌کند که شهرداری می‌تواند پول فروش این زمین را صرف خرید باغات کن کند. اما هیچ درختی از کن خریداری نشده و در نهایت 78 درصد این زمین در کمیسیون ماده پنج به پهنه مسکونی R122 و 22 درصد به پهنه مختلط M111 تغییر کاربری داده می‌شود.
او با اشاره به تذکری که به شهردار تهران در خصوص تغییر کاربری بوستان از سوی شورا ارائه شده، اظهار کرد: متاسفانه به جای آنکه این تذکر به توقف عملیات این پروژه منجر شود؛ بدون آنکه این زمین دارای پروانه باشد مالکان پروژه اقدام به خاکبرداری کردند. حقانی اضافه کرد: تذکرات پی‌درپی شورای شهر سبب شد از یکسو کمیسیون اصل 90 مجلس نیز موضوع را پیگیری کند و رای به توقف پروژه صادر کند و ازسوی دیگر شورای‌عالی شهرسازی و معماری کشور اوایل به ساختوساز در این زمین اعتراض کند و طی دو نامه خواستار توقف عملیات ساختوساز شود اما این احکام نیز هنوز اجرایی نشده است.
او در پاسخ به این سوال که شهردار چه پاسخی برای این نوع برخورد دارد؟ تصریح کرد: تغییر کاربری بوستان مادر با مجوز کمیسیون ماده 5 صورت گرفته بنابراین منع قانونی ندارد اما از آنجا که شورای‌عالی شهرسازی به عنوان نهاد بالادست این کمیسیون دستور توقف عملیات را داده است بنابراین رای کمیسیون ماده 5 وجهه قانونی خود را از دست می‌دهد.
پروانه زمین موجود است!
به‌رغم گفته‌های این عضو شورای شهر، علیرضا نادری معاون شهرسازی و معماری با بیان اینکه زمین پروژه نور (بوستان مادر) دارای پروانه ساختمانی است، به «دنیای اقتصاد» گفت: مالک این پروژه، شهرداری منطقه پنج است و تاریخ ثبت درخواست صدور مجوز ساخت وساز به 26 تیرماه سال گذشته بازمی‌گردد.
او ادامه داد: براساس این پروانه، زمین 1/7 هکتاری این پروژه در پهنه M111 و R122 قرار گرفته است. نادری با اشاره به وضعیت تامین سرانه فضای سبز در منطقه پنج شهرداری تهران، بدون آنكه به بوستان مادر اشاره كند از افزايش مساحت فضاهاي سبز در تهران و به‌خصوص منطقه5 آمار ارائه كرد و گفت: در منطقه 5 کاربری‌های خدماتی مورد نیاز، در چارچوب طرح تفصیلی جدید، توسط شهرداری تهران تامین و تثبیت شده است.
به‌گونه‌ای که سرانه فضای سبز در این منطقه از 16 مترمربع در سال 84 به 8/27 مترمربع در سال جاری رسیده است. به گفته نادری سرانه فضای سبز کل شهر تهران نيز از 259 هکتار در سال 87 به حدود 293 هکتار در سال 92 افزایش یافته است.
او تصریح کرد: شهرداری تهران براساس مصادیق و مستندات و ضوابط ملاک عمل، سرانه فضای سبز تعیین شده و موردنیاز طرح تفصیلی مصوب مورد نیاز در محدوده شهرداری منطقه پنج را تایید می‌کند.
نادری به نامه ارسالی به دبیر شورای‌عالی شهرسازی و معماری کشور اشاره کرد و افزود: با وجود این مستندات در قالب نامه‌ای به شورای‌عالی شهرسازی اعلام کرده‌ایم در صورتی که نسبت به این پروژه ایراد شکلی و ماهوی دارند شهرداری تهران آمادگی لازم را جهت رسیدگی و تطبیق و تدقیق موضوع دارد و در صورت لزوم و بنا به نیاز جلسات کارشناسی حسب نظریه شورای‌عالی معماری و شهرسازی نسبت به تامین سرانه فضای سبز مازاد در محدوده این منطقه تا سقف 1/7 هکتار معادل عرصه زمین ذکر شده اقدام خواهد کرد.
به این ترتیب با تکیه بر گفته‌های معاون شهردار و نامه ارسالی به شورای‌عالی شهرسازی، شهرداری برنامه‌ای برای توقف پروژه بوستان مادر ندارد و در صورت اصرار شورای‌عالی آمادگی تامین فضای سبز مورد نیاز در قطعه‌ای دیگر را خواهد داشت.
سوال شوراي‌عالي چيست؟
هر چند شهرداري تهران درباره ساختوساز بوستان مادر به وجود مجوزهاي قانوني در طرح جامع شهر تهران– طرحي كه شوراي‌عالي شهرسازي هم‌اكنون اجراي بندبند آن را توسط شهرداري ضروري مي‌داند- براي تغييركاربري‌ها حتي تغييركاربري فضاي‌سبز استناد مي‌كند اما آیا اين بحث و همچنين راهكار جديد شهرداري براي حل چالش بوستان مادر مبني‌بر توسعه فضای سبز در قطعه زمینی دیگر در منطقه پنج شهرداری از سوی شورای‌عالی شهرسازی و معماری کشور به عنوان نهاد فرادستی مورد قبول قرار خواهد
گرفت.
از شورای‌عالی شهرسازی و معماری نشان می‌دهد این موضوع نه تنها از سوی کارشناسان این شورا مورد پذیرش قرار نگرفته بلکه از سوی عالی‌ترین مراجع در حال پیگیری
است. به گفته آنها اگرچه براساس اظهارات مدیران شهرداری تهران پروژه نور دارای پروانه ساختمانی قانونی و با مجوز کمیسیون ماده پنج در حال انجام است اما این فرآیند دارای اشکال قانونی از سوی مراجع فرادستی است.
شوراي‌عالي دنبال آن است كه بداند طی چه فرآیندی تغییر کاربری و اجازه احداث بنا در اين پروژه داده شده است.
