«انتقال فاز ساخت‌وساز از زمین‌های شخصی به معابر عمومی»!
«انتقال فاز ساخت‌وساز از زمین‌های شخصی به معابر عمومی»!
در کلان‌شهر تهران بهایی که ضوابط مدیریت‌شهری برای ساختمان‌های بی‌جان قائل است به‌مراتب بیشتر از حقوقی است که برای جان شهروندان در نظر گرفته می‌شود.
«ارجحیت ساخت‌وساز به حداقل آسایش ساکنان تهران» شیوه‌ای است که طی سال‌های گذشته مبنای مقررات شهری در پایتخت قرار گرفته و چون در دست‌کم دو سال اخیر، استفاده از این شیوه افزایش پیدا کرده، پایتخت‌نشینان را به‌‌خاطر کم‌توجهی به حقوق‌‌شهری طبیعی‌شان، آزرده‌خاطر کرده است.
آنچه تا همین اواخر «رنج» ساختمان‌سازی‌های گسترده برای شهروندان ساکن در مجاورت ساختوسازها به حساب می‌آمد عمدتا به زیرپا گذاشتن مقررات بدیهی از طرف سازنده‌ها مربوط بود و در نهایت به ریزش محل گودبرداری و آسیب به ساختمان‌های مسکونی اطراف
ختم می‌شد.
این نوع تجاوز به حقوق‌شهروندی در تهران نتیجه شیوع پدیده تخریب و نوسازی ساختمان‌های کم‌سن است که بعضا بدون توجه به موقعیت و استحکام ساختمان‌های مجاور و بدون آنکه حقوق ساکنان این ساختمان‌ها در مجوزهای صادرشده لحاظ شود، بی‌پروا اجازه تخریب و ساخت‌وساز در اختیار بسازوبفروش‌ها قرار می‌گیرد.
اما آنچه به تازگی در نقاطی از تهران باب شده و عملیات ضایع‌سازی حقوق شهروندان تهرانی را تشدید کرده، عبارت است از «انتقال فاز ساخت‌وساز از زمین‌های شخصی به معابر عمومی»!
در منطقه‌ای از تهران که تاکنون مقاومت‌‌هایی از طرف برخی مدیران شهری برای صدور مجوز تخریب و نوسازی ساختمان‌ها اعمال می‌شد، هم‌اکنون پروسه‌ای خطرناک‌تر باب شده است.
در شهرک‌غرب - محله‌ای که سال گذشته به خاطر ریزش دیواره‌های عمیق‌ترین گود ساختمانی در یکی از خیابان‌های آن، چندین ماه توجه مسوولان شورای‌شهر، شهرداری و دولت را به خود جلب کرده بود- تعدادی برج مسکونی و تجاری در حال ساخت است که از نظر شهروندان و البته مقررات مصوب شورای‌عالی شهرسازی، برخی از آنها حداقل با دو اشکال عمده و اساسی روبه‌رو است.
برخی از این برج‌ها که به لحاظ تعداد طبقه و عمق گودبرداری تقریبا شبیه گود نافرجام خیابان ایران‌زمین (فاز یک شهرک‌غرب) است، از یکسو روی زمین‌هایی ساخته می‌شود که کاربری آن زمین‌ها در سایت استعلام طرح‌تفصیلی جزو فضای‌سبز تعریف شده و عملا نباید مجوز مسکونی یا تجاری برای این اراضی صادر شود. از سوی دیگر، برج‌سازها در این پروژه‌ها، بساط کارگاه‌های ساختمانی خود را از محدوده زمین شخصی‌شان به معابر عمومی و مسیر تردد شهروندان پهن کرده‌اند.
ساخت‌وساز با کاربری متفاوت از آنچه شورای‌عالی شهرسازی و شهرداری تهران برای زمین‌ها در نظر گرفته، اشکال اولی است که می‌توان به برخی برجسازیهای شهرک‌غرب واقع در منطقه 2 تهران وارد کرد و همچنین تجاوز کارگاه‌های ساختمانی به خیابان‌ها و سدمعبر آنها، اشکال دومی می‌تواند باشد که در حال‌حاضر ساکنان ساختمان‌های مجاور برج‌های در حال ساخت، درگیر مصائب آن شده‌اند.
ساختمان‌های مسکونی شهرک‌غرب در این سال‌ها به‌رغم درخواست بسازوبفروش‌ها برای اخذ مجوز تخریب و نوسازی، از سودجویی این گروه از سازنده‌ها در امان بودند.
عمر این ساختمان‌ها بین 22 تا 25سال ارزیابی می‌شود و اگر قرار باشد طرح تازه شهرداری‌تهران مبنی‌بر ممنوعیت صدور مجوز تخریب برای سازه‌های زیر 25سال، به اجرا دربیاید، آپارتمان‌های شهرک‌غرب چند سال دیگر از تخریب محافظت خواهند شد.
اما به‌رغم مراقبت‌هایی که در سال‌های گذشته از چهره شهرسازی شهرک‌غرب صورت گرفته، هم‌اکنون برجسازیهای بی‌ضابطه، آرامش نسبی شهروندان این منطقه را به‌هم ریخته است.
در فاز 3 شهرک‌غرب، کارگاه یک برج در حال ساخت باعث مسدودشدن بخشی از خیابان اصلی محل تردد خودروها شده است.
خیابان‌های شهر تهران جزو مشاعات پایتخت به حساب می‌آیند و همواره باید برای استفاده همه شهروندان، برقرار باشد. مشاعات شهر
جز از طریق شهرداری یا دولت، امکان تصاحب توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی دیگر را ندارد. با این حال، ساختمان‌سازها در برخی نقاط تهران اقدام به محاصره مشاعات کرده‌اند.
در یکی دیگر از فازهای شهرک‌غرب، در میان چندین برج قدیمی‌ساز، عملیات احداث یک برج جدید شروع شده که این پروژه نیز اعتراض اهالی برج‌های مجاور را برانگیخته است.
در فاز 2 مابین چندین برج مسکونی، ساخت یک برج در جریان است که به گفته ساکنان محل، ارتفاع در نظر گرفته شده برای آن حدود 25 طبقه است.
ساکنان مجاور این پروژه با اعلام اینکه در فضای محدود موجود در این محل، اولویت با توسعه فضای سبز است و در نقشه‌های اولیه زمینی که برج‌های موجود در آن ساخته شده، جایی برای ساخت این برج جدید تعریف نشده است، می‌گویند: حقوق‌شهروندی و رفاه اجتماعی در پروژه‌های ساختمانی و نظارت‌هایی که از طرف مدیریت‌شهری بر ساختوسازها انجام می‌شود، جایگاه در خور توجهی ندارد.
«درآمدزایی» را جایگزین «پیوست اجتماعی» کردند
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری و شورای شهر تهران در واکنش به هجوم برج‌سازها به فضاهای عمومی معابر شهری پایتخت، اعلام کرد: خیابان‌های شهر تهران متعلق به مردم است و هیچ ارگانی حتی شهرداری حق ندارد بخشی از یک خیابان را به خاطر کارگاه‌های ساختمانی برج‌سازها و بسازوبفروش‌ها، مسدود و تردد در آن را متوقف کند.
محمد سالاری در پاسخ به نگرانی شهروندان درباره تخلفات ساختمانی و تعدی به مشاعات پایتخت، گفت: مشکلات مشترک شهروندان تهرانی درباره گودبرداری‌های عمیق و برج‌های چندین طبقه در حال ساخت، به سال‌های گذشته و دوره قبلی مدیریت شهری برمی‌گردد که در آن زمان به جای آنکه عوامل صدور مجوزهای ساختمانی به انواع پیوست‌های اجتماعی و شاخص‌های ترافیکی، زیست‌‌محیطی، فرهنگی، شهرسازی، معماری و جمعیتی توجه کنند، مهم‌ترین شاخص برای آنها شاخص «درآمدزایی و توجیه‌اقتصادی پروژه‌ها» بود.
سالاری افزود: در گذشته، هر پروژه‌ای که درآمد قابل‌توجهی نصیب شهرداری می‌کرد، در کارگروه‌های تصمیم‌ساز همچون کمیسیون ماده5 یا شورای معماری مناطق 22گانه به تصویب می‌رسید. رئیس کمیسیون شهرسازی شورای‌شهر تهران در عین حال با بیان اینکه صیانت از حقوق مردم اولویت این دوره شورای‌شهر شده و رعایت حقوق‌شهروندی بیشتر از هر موضوع دیگری برای ما اهمیت دارد، گفت: متاسفانه در برخی برج‌سازی‌ها از جمله گود ایران‌زمین، شهرداری از ابزاری به نام «پیش‌پروانه» استفاده کرده است. پیش‌پروانه چون‌که مجوز رسمی به حساب نمی‌آید، دستگاه‌های نظارتی از جمله سازمان نظام مهندسی اجازه ورود و سرکشی به آن پروژه را پیدا نمی‌کنند و نظارت بر گودبرداری عملا بعد از صدور پروانه‌ساختمانی رسمیت پیدا می‌کند، اما خوشبختانه در 6ماه گذشته که شورای چهارم بر کار مستقر شده است، جلوی صدور پیش‌پروانه گرفته شده است. سالاری وعده داد مشکلات شهروندان در قضیه برجسازیهای شهرک‌غرب را در شورا پیگیری می‌کند.
