سه رقمی شدن تسهیلات خرید مسکن
سه‌رقمی شدن تسهیلات خرید مسکن
بانک‌مرکزی بعد از مسکوت گذاشتن پیشنهاد وزارت راه‌وشهرسازی برای سه‌رقمی شدن تسهیلات خرید مسکن و پرداخت 100میلیون تومان وام به متقاضیان، اخیرا دومین راهکار این وزارتخانه بابت تامین‌مالی طرح‌های جدیدی را که قرار است به‌جای مسکن‌مهر اجرا شوند نیز تایید نکرده و از این راهکار به گونه‌‌ای دیگر بنا دارد استفاده کند.
نمایندگان وزارت راه‌وشهرسازی در جریان مذاکرات مشترک با بانک‌مرکزی طی پاییز امسال، راهکار اجرای دو طرح مسکن‌حمایتی و مسکن‌اجتماعی را مشارکت مالی دولت و متقاضیان مسکن برای تامین‌اعتبار لازم، تعریف کرده بودند؛ به طوری که دولت با کمک سیستم‌بانکی هزینه ساخت مسکن‌اجتماعی و همچنین یارانه نرخ سود وام‌خرید (مسکن‌حمایتی) را تامین کند و مردم نیز با سپرده‌گذاری در بانک‌ها، امکان وام‌دهی را فراهم سازند.
پیشنهاد وزارتخانه بابت سهم کمکی دولت، استفاده از بازپرداخت اقساط مسکن‌مهر به عنوان نوعی «اهرم» نزد بانک‌مسکن بود تا از این محل، بخشی از وام‌ساخت و یارانه سود وام‌خرید و همچنین خوراک‌اولیه بازار رهن‌‌ثانویه فراهم شود.
اما مطابق آنچه روز گذشته مدیرکل اقتصادی بانک‌مرکزی به خبرگزار‌ی‌فارس اعلام کرد، نتیجه بررسی‌های بانک‌مرکزی این شده که «بانک‌مسکن از محل بازپرداخت تسهیلات مسکن‌مهر، پروژه‌های باقیمانده مسکن‌مهر را تکمیل کند.»
ابوالفضل اکرمی علت انتخاب این روش برای تامین‌مالی باقیمانده‌های مسکن‌مهر را غیرتورمی بودن آن عنوان کرده و گفته است: این روش، تزریق پول‌جدید یا خط‌اعتباری جدید تلقی نمی‌شود.
نیمه دی‌ماه امسال در یکی از نشست‌های مشترک مسوولان وزارت راه‌وشهرسازی و بانک‌مرکزی که در دفتر معاون اول رئیس جمهور برگزار شده بود، چاره‌جویی‌ها برای پرداخت مابقی وام‌های مسکن‌مهر جهت تکمیل نیمه‌کاره‌ها، به روش «مشارکت سایر بانک‌های دولتی» ختم شد؛ به طوری که بانک‌هایی که در این سال‌ها حداکثر 8درصد از منابع داخلی‌‌شان را صرف پرداخت تسهیلات به بخش مسکن کرده‌اند، درحالی‌که باید حداقل 20درصد اختصاص می‌دادند، با میدان آوردن 6 تا 7 هزار میلیاردتومان به صحنه مسکن‌مهر، طرح را تکمیل کنند.
هر چند هنوز این روش –تامین‌مالی مابقی مسکن‌مهر از طریق منابع داخلی سایر بانک‌ها- توسط بانک‌مرکزی رد یا تایید‌نهایی نشده، اما با قطعی‌شدن روش استفاده از بازپرداخت تسهیلات، مشخص شد منابع پیشنهادی برای طرح‌های مسکن‌اجتماعی و مسکن‌حمایتی منتفی است و این طرح‌ها فعلا بدون اعتبار‌مالی قابلیت اجرا ندارند.
تزریق به مسکن‌مهر
قطره‌چکانی می‌شود؟
پروژه‌های ناتمام مسکن‌مهر حداقل 7هزارميليارد و حداكثر 15 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارند که تامین بخشی از آن جز از طریق تسهیلات‌بانکی غیر ممکن است.
در حال‌حاضر پروژه‌‌هایی وجود دارد که سازنده، هنوز کل وام در تعهد دولت و بانک‌مسکن را برای ساخت واحدها دریافت نکرده است. این درحالی است که خط‌اعتباری ته‌کشیده است و پول آنی برای تزریق وجود ندارد.
ذبیح‌الله نعمتی، مدیر امور اعتباری بانک مسکن، در این باره گفت: موافقت بانک‌مرکزی با استفاده از بازپرداختی‌های وام‌های مسکن‌مهر، توسط بانک‌مسکن، برای پرداخت مجدد تسهیلات به این طرح، به شکل رسمی به ما ابلاغ نشده است؛ ضمن اینکه قبل از اجرای این روش باید تکلیف دو موضوع برای بانک‌مسکن در ارتباط با مسکن‌مهر روشن شود.
نعمتی تصریح کرد: قرار است بخشی از خط‌اعتباری بانک‌مرکزی به مدت سه‌سال برای بانک‌مسکن استمهال شود تا در این مدت، بانک‌مسکن به جای آنکه از محل بازپرداخت اقساط وام مسکن‌مهر، بدهی ناشی از پرداخت خط‌اعتباری را با بانک‌مرکزی تسویه کند، این منابع را برای تکمیل سایر واحدها مجددا وام دهد.
وی با بیان اینکه میزان بازپرداخت سالانه اقساط مسکن‌مهر حدود 2هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود، افزود: به این ترتیب در سه سال آینده، امکان اختصاص 6هزار میلیاردتومان تسهیلات جدید به پروژه‌های نیمه‌کاره مسکن‌مهر وجود دارد؛ اما قبل از آن، اول باید یکی از مصوبات قبلی که تحت‌تاثیر آن خط‌اعتباری مسکن‌مهر برای آخرین بار شارژ شد به بانک‌مسکن ابلاغ شود و در مرحله دوم، موضوع دوره 15یا 20 ساله بازپرداخت تسهیلات توسط وام‌گیرنده‌ها روشن شود.
مدیرامور اعتباری بانک‌مسکن در عین حال گفت: استمهال سه‌ساله خط اعتباری، فشار قابل‌توجهی به بانک‌مسکن وارد می‌کند؛ چون بعد از این مدت، منابعی که صرف پرداخت تسهیلات جدید به مسکن‌مهر شده، باید توسط بانک‌مسکن تامین شود و به بانک مرکزی برگردد؛ درحالی‌که این رقم ظرف چندین سال از طرف صاحبان واحدها، بازپرداخت می‌شود.
در این زمینه، روزگذشته مجری ویژه مسکن‌مهر نیز با اشاره به اینکه بانک‌مرکزی دستورالعمل یا ابلاغیه کتبی برای استفاده از منابع بازپرداخت تسهیلات مسکن‌مهر برای باقیمانده پروژه‌ها صادر نکرده است، گفت: این روش تامین‌مالی سرعت پرداخت مابقی وام‌ها را کند می‌کند و چندان مورد قبول ما نیست.
