تکلیف پروژه های نیمه تمام مسکن مهر
تکلیف پروژه های نیمه تمام مسکن مهر
تكليف پروژه‌هاي نيمه‌تمام مسكنمهر، يكشنبه شب در جلسه ستاد اقتصادي دولت كه با حضور معاون اول رئيس‌جمهور برگزار گرديد، روشن شد. در ماه‌هاي اخير، به‌رغم انتقادهاي گسترده‌اي كه به تزريق نامحدود پول از چشمه اعتباري بانك‌مركزي به مسكنمهر مي‌شد، اندك اميدواري‌هايي به آخرين شارژ خط اعتباري براي جمع‌شدن اين طرح وجود داشت، اما با پافشاري بانك‌مركزي بر قطع ارتباط خزانه بانك با پيمانكاران مسكنمهر سرانجام ستاد اقتصادي دولت ضمن شناسايي مسير جايگزين خط اعتباري، به نگراني بانك‌مركزي، بابت آثار تورمي برداشت پول پرقدرت، پايان داد. در ازاي مسدودشدن خزانه بانك‌مركزي به روي مسكنمهر، مقرر شده است تعدادي از بانك‌هاي دولتي تكليف تامين‌مالي حدود نيم‌ميليون واحد مسكوني‌مهر نيمه‌كاره را از محل منابع داخلي خود برعهده بگيرند.تاكنون 41هزار ميليارد تومان تسهيلات به مسكنمهر داده شده و 7هزار ميليارد تومان نيز در تعهد بانك‌مسكن براي پرداخت قرار دارد، اما صرف‌نظر از اين 48هزار ميلياردي كه از نگاه دولت پرداخت‌شده تلقي مي‌شود، چيزي در حدود 10هزار ميليارد تومان منابع جديد براي تكميل همهنوع امكانات مسكنمهر مورد نياز است. طبق بسته‌پولي، بانك‌ها بايد سالي 20 تا 25درصد منابع خود را به بخش‌مسكن تسهيلات دهند اما به‌جز بانك‌مسكن، ساير بانك‌ها حداكثر 8درصد به اين بخش اختصاص داده‌اند و حالا براي مسكنمهر، مكلف به تكميل اين نسبت هستند.اكنون باتوجه به تجربه‌تلخ سال86 كه بانك‌ها براي اولين‌بار مكلف به تامين‌مالي مسكنمهر شدند اما پرداخت نكردند، لازم است ضمانت قوي براي اين همكاري تعريف شود.
ستاد‌اقتصادي دولت بالاخره خزانه بانك‌مركزي را به‌روي مسكنمهر بست؛ جايگزين «خط‌اعتباری» چيست؟
تامين مسكنمهر از دو منبع مالی
برآورد عوامل مسكنمهر از پول مورد نياز براي جمع‌كردن طرح: «15000 ميليارد تومان ديگر لازم داريم»
تكليف «تامين» از بانك‌مركزی به چند بانك دولتی محول می شود
منع قانوني در استفاده مجدد از خط اعتباري بانك‌مركزي و همچنين مخالفت يكدست در دولت با ادامه وابستگي «مسكنمهر» به چشمه‌پولي كشور، سرانجام باعث صدور راي به «قطع كامل ارتباط بين خزانه بانك‌مركزي و پيمانكاران مسكنمهر» شد. دولت‌يازدهم زودتر از اينها درصدد بود چشمه بانك‌مركزي را – به نفع مهار تورم و جلوگيري از رشد نقدينگي- به روي مسكنمهر ببندد، اما چون در معرفي منبع جايگزين خط‌اعتباري، اختلاف‌نظرهايي بين عوامل مسكنمهر و سيستم‌بانكي وجود داشت، اين اميدواري مطرح بود كه براي تكميل باقي‌مانده‌هاي مسكنمهر تزريق‌هايي از طرف بانك‌مركزي صورت بگيرد.
با اين حال، آخرين اميد به اين تزريق روز گذشته از بين رفت و با پيگيري‌هايي كه درباره جايگزين خط‌اعتباري انجام داد، مشخص شد: قرار است تكليف تامين‌مالي پروژه‌هاي باقي‌مانده و تكميل‌نشده در طرح مسكنمهر از روي دوش بانك‌مركزي به منابع داخلي بانك‌هاي دولتي منتقل شود و در اين مسير وزارت راه‌وشهرسازي نيز از اعتبارات ريالي و دارايي‌هاي سرمايه‌اي خود همچون زمين، به تامين‌مالي مسكنمهر كمك كند.
ستاد اقتصادي دولت به رياست معاون اول رئيس‌جمهور يكشنبه شب تشكيل جلسه داد و موضوع «تشكيك نسبت به ادامه شارژ مسكنمهر با خط‌اعتباري بانك‌مركزي» را تعيين تكليف كرد. رئيس كل بانك‌مركزي ديروز با تشريح كلياتي از آنچه در دفتر اسحاق جهانگيري براي طرح مسكنمهر تصميم‌گيري شده، اعلام كرد: «تنها موضوعی که پروژه‌های مسکن مهر را بلاتکلیف کرده بود شیوه تامین مالی آن بود که شب گذشته در جلسه هیات‌دولت این موضوع نیز تعیین تکلیف شد و به این نتیجه رسیدیم که تامین مالی به روش‌های سالم برای مسکن مهر انجام شود؛ بنابراین تعیین روش سالم در دستور کار شورای پول و اعتبار قرار گرفت و این روش سالم چیزی نیست، جز اینکه از پول پرقدرت بانک مرکزی استفاده نشود.» ولي‌ا... سيف كه براي دومين‌بار طي چند روز گذشته از گره‌گشايي‌مالي در بخش مسكن خبر مي‌دهد، همچون بار اول كه از افزايش سقف وام خريد مسكن بدون اعلام مبلغ جديد وام گفته بود، اين‌بار نيز جزئيات مسير سالم تامين‌مالي مسكنمهر را باز نكرده است. اما پيگيري‌هاي روز گذشته درباره توافقاتي كه در جلسه يكشنبه شب ستاد اقتصادي دولت براي مسكنمهر انجام شد، نشان مي‌دهد: تعدادي از بانك‌هاي دولتي و تجاري كشور موظف خواهند شد جاي‌خالي خط‌اعتباري بانك‌مركزي را در اين طرح پركنند.
پايان چاپ پول
در طرح مسكنمهر تاكنون 41 هزار ميليارد تومان پول‌نقد از محل خزانه بانك‌مركزي توسط بانك‌مسكن به پروژه‌هاي مسكنمهر تزريق شده و 7 هزار ميليارد تومان ديگر طبق قرارداد بانك‌مسكن با پيمانكاران مسكنمهر ظرف ماه‌هاي آتي پرداخت مي‌شود.
بانك‌مركزي در اصل، طبق مصوبه دولت قبل تعهد اختصاص 50 هزار ميليارد تومان خط‌اعتباري به مسكنمهر را دارد، اما ظاهرا 2 هزار ميليارد تومان از آن را با هدف جلوگيري از دامن‌زدن به تورم بيشتر، حاضر نيست بپردازد. از طرفي بررسي‌هايي كه در وزارت راه و شهرسازي انجام شده، نشان مي‌دهد: براي تكميل ساختمان‌هاي ناتمام مسكنمهر و همچنين احداث همهنوع خدمات روبنايي و شهري در محله‌هاي مسكنمهر بين 14 تا 15 هزار ميليارد تومان ديگر - اضافه بر 48 هزار ميليارد تومان - منابع و اعتبار لازم است.
حسين عبده‌تبريزي مشاور مالي وزير راه‌وشهرسازي در اين باره اعلام كرد: با توافق اخير در دولت و بانك‌مركزي بنا شده بخشي از اين 15 هزار ميليارد تومان يعني بين 6 تا 7 هزار ميليارد توسط بانك‌ها و از منابع داخلي آنها تامين شود و بخشي هم از اعتبارات وزارتخانه و زمين‌هاي در اختيار كمك گرفته شود.
تجربه تلخ حساب روي بانك‌ها
سال86 زماني كه تبصره6 بودجه86 مسكنمهر را به دولت تكليف كرد، 6 بانك دولتي موظف شدند هر كدام حدود 250 ميلياردتومان براي ساخت 5/1 ميليون واحدمسكوني، از محل منابع داخلي‌شان تسهيلات پرداخت كنند، اما بي‌ميلي و عدم همكاري آنها دولت را به تعريف 1500 ميليارد تومان خط‌اعتباري در بانك‌مركزي مجاب كرد كه اين خط تا امروز 10بار شارژ شده و 33برابر افزايش پيدا كرده است. به اين ترتيب، لازم است ستاد اقتصادي دولت، بانك‌مركزي و وزارت راه‌وشهرسازي براي جلوگيري از تجربه تلخ بازكردن حساب روي بانك‌ها، ضمانت قوي براي اين همكاري تعريف كنند.
