«انتقال پایتخت اداری‌وسیاسی از تهران»
«انتقال پایتخت اداری‌وسیاسی از تهران»
وزیر راهوشهرسازی صبح پنج‌شنبه به منظور کسب اطمینان از مساعد بودن سالن شبستان مصلای تهران برای برپایی نماز جمعه، از این كارگاه ساختمانی بزرگ پایتخت بازدید كرد، بی‌آنكه او و هیات‌همراهش فرصت فكر كردن به این پرسش را داشته باشند: «تكلیف صدها میلیارد تومان سرمایه‌گذاری انجام‌شده در محل مصلی بعد از انتقال پایتخت از تهران چه خواهد شد؟»
در خلال گزارشی كه پنج‌شنبه عوامل ساخت مصلی به وزیر ارایه كردند، به‌دلیل حضور آخوندی در یك دوره نه‌چندان بلندمدت در این پروژه و همچنین عمر طولانی كارگاه مصلای تهران –از سال64 تاكنون- سرانجام جای‌خالی یك موضوع در پازل این طرح با سوال وزیر از عوامل، كامل شد و مشخص شد: برای ساخت مصلای تهران تاكنون مبلغی نزدیك به 500 میلیارد تومان هزینه شده و برای تكمیل كل مصلی چیزی در حدود 1100 میلیارد تومان اعتبار لازم است.
پروژه‌ای با این قد و قامت كه به خاطر پایتخت‌بودن تهران، 28 سال پیش در این كلان‌شهر كلنگ زده شد، امروز مسوولیت تكمیلش با وزیر راهوشهرسازی است، وزیری كه چهارشنبه گذشته از طرف هیات‌دولت مسوول شد، طرح در دست بررسی مجلس تحت عنوان «انتقال پایتخت اداری‌وسیاسی از تهران» را به نیابت از دولت بررسی كند. این دوگانگی موجود بین ادامه هزینه‌كرد سنگین در مصلای تهران یا تجمیع توان مالی و فنی دولت برای جابه‌جایی پایتخت، در شرایطی برای وزیر راهوشهرسازی ایجاد شده كه او باید همزمان برای جمعیت رو‌به رشد پایتخت‌فعلی برنامه ویژه تامین مسكن را نیز حداكثر تا پایان امسال طراحی كند، طوری كه اگر نظر غالب دولت و مجلس بر «انتقال» باشد، قطعا مسیر سرمایه‌‌گذاری‌های فكری و مالی دولت در شهر تهران محدود یا متوقف خواهد شد.
انتقال‌فیزیكی به درد نمی‌خورد
با این حال آخوندی یك‌روز پس از آنكه در جلسه هیات‌دولت متولی بررسی طرح انتقال پایتخت شد، درباره جزییات این طرح و همچنین اقداماتی كه باید به نیابت از دولت انجام دهد، گفت: كارگروه ویژه‌ای را در وزارت راهوشهرسازی برای مطالعه و بررسی طرح انتقال‌پایتخت تشكیل می‌دهم تا اعضای آن تجربه سایر كشورها و همچنین سوابقی را كه در كشور خودمان برای انتقال پایتخت وجود دارد، گردآوری و جمع‌بندی كنند. آخوندی با بیان اینكه در ایران از اواخر دهه60 طرح انتقال پایتخت مطرح شد، درباره پیش‌شرط انتقال تاكید كرد: اظهارنظر درباره انتقال پایتخت خیلی زود است، زیرا حجم كارها و مطالعاتی كه باید برای این طرح صورت بگیرد زیاد است، در هر صورت این داستان فقط یك انتقال فیزیكی نیست، باید بحث‌های تغییر در فرآیند‌های تصمیم‌گیری هم پیگیری و محقق شود. كشورهایی كه پایتخت‌شان را منتقل كردند، اول به این فرآیندها توجه كردند. اگر فرآیند تصمیم‌گیری در دولت همچنان «متمركز» باشد، دومرتبه آن تمركز در پایتخت جدید هم ایجاد خواهد شد. لذا هم بحث‌های نرم‌افزاری انتقال پایتخت مطرح است و هم اقدامات فیزیكی. وزیر راهوشهرسازی همچنین افزود: طرح انتقال پایتخت فعلا یك ایده است و باید بررسی شود؛ بنابراین نباید پیش‌داوری درباره آن صورت بگیرد.
به بهانه زلزله نمی‌شود
آخوندی پنج‌شنبه گذشته مبنی براینكه «آیا شما همچنان بر مواضعی كه 8 ماه پیش و در زمان دولت‌دهم به عنوان یك كارشناس درباره فواید و مضرات انتقال پایتخت مطرح كرده بودید، پایبندید؟» اعلام كرد: من آن زمان گفتم صرفا به بهانه زلزله نمی‌شود پایتخت را جابه‌جا كرد. در هر صورت برای انتقال پایتخت، زلزله یا آلودگی هوا كفایت نمی‌كند بلكه مجموعه‌ای از دلایل گسترده از جهت اقتصادی، فنی، سیاسی، دفاع غیرعامل و... نیاز است. به هرحال این طرح نیاز به مطالعه جامع دارد.
عباس آخوندی 5 اردیبهشت ماه امسال در پرونده‌ای كه به‌منظور پیگیری طرح محمود احمدی‌نژاد برای انتقال پایتخت از تهران با هدف كاهش پیامد زلزله احتمالی، منتشر كرد، درباره انتقال پایتخت این‌طور نظر داده بود: انتقال پایتخت پروژه بسیار‌بسیار گران قیمتی است كه هزاران‌هزار میلیارد تومان هزینه دارد. دوره مدیران قهرمانی كه چنین تصمیم‌هایی را از طرف توده‌ها می‌گیرند، گذشته است و اگر اساسا قرار باشد در پایتخت‌جدید نیز رویه تهران تكرار شود، جمعیت ساكن آنجا نیز دوباره در معرض خطر زلزله قرار می‌گیرند، لذا به نظر من این موضوع انحرافی است.
در دوره مرحوم مهندس كازرونی در وزارت مسكن و در دوره‌ای كه بنده حضور داشتم مطالعات مفصلی درباره انتقال‌پایتخت انجام شد و مشخص شد این اقدام هیچ ارزش عملیاتی ندارد و فقط هزینه برای كشور تولید می‌كند.
زمان و هزينه انتقال پايتخت
نايب رئيس فراكسيون مديريت شهري مجلس و عضو ناظر شوراي عالي شهرسازي‌ومعماري كشور به عنوان مخالف طرح انتقال پايتخت اداريوسياسي از تهران، اعلام كرد: آنچه در اين طرح بابت تشكيل شوراي 14نفره جهت بررسي انتقال پايتخت، تكليف شده بار مالي سنگيني براي دولت دارد چون كه يك كار مطالعاتي كوچك امروز يك ميليارد تومان هزينه دارد ضمن اينكه اي‌كاش نمايندگان طراح انتقال‌پايتخت، به جاي آنكه دنبال تشكيل شوراي بررسي انتقال باشند، به مطالعاتي كه در گذشته توسط شوراي عالي امنيت ملي، وزارت مسكن و دانشگاه عالي دفاع ملي انجام شده مراجعه مي‌كردند و پاسخ خود را مي‌گرفتند.
كمال عليپور در يك برنامه تلويزيوني افزود: راه سروسامان دادن به مشكلات تهران، انتقال پايتخت نيست. راه آن تمركززدايي در دولت است. امروز استانداران و به خصوص فرمانداران سراسر كشور اختيار آنچناني ندارند و براي تصميم‌گيري‌هاي مختلف بايد به پايتخت مسافرت كنند. وي تصريح كرد: اگر فقط به خاطر دو موضوع نگراني مردم و آلودگي هوا قرار است پايتخت منتقل شود، فردا همين مشكل در شهرهاي بزرگ ديگر كشور نيز بهانه‌اي براي انتقال جمعيت از آنها مي‌شود كه اين موضوع علمي نيست. عضو ناظر شوراي‌عالي شهرسازي‌ومعماري كشور همچنين تصريح كرد: مطالعات گذشته نشان داده انتقال پايتخت از تهران 25 سال زمان نياز دارد و 30 هزار ميليارد تومان به نرخ‌هاي دهه70 هزينه لازم است. وي در عين حال گفت: احداث يك شهرك اداري در اطراف تهران ايرادي ندارد، اما اينكه پايتخت اداريوسياسي از تهران منتقل شود، لااقل مشكل جمعيتي تهران حل نخواهد شد زیرا برخي دستگاه‌ها و نيروهاي مستقر در آنها مثل آموزش و پرورش، براي سرويس‌دهي به جمعيت امروز تهران بايد در همين كلان‌شهر بمانند و اين‌طور نيست كه اگر پايتخت جاي ديگري رفت، تهران به صورت محسوس سبك خواهد شد.
