طرح تفصیلی جدید برای ساخت و ساز
طرح تفصیلی جدید برای ساخت و ساز
طرح تفصيلي جديد تهران سال گذشته با خاصيت «انعطاف‌پذيري» در مقرراتي كه براي ساخت‌وساز در آن نوشته شده است، به اجرا درآمد تا مديريت‌شهري قادر باشد برحسب ضرورت يا مغايرتي كه بين وضع موجود يك ملك يا محله با قوانين مصوب در طرح، به وجود مي‌آيد، مختصات برخي از خطوط‌قرمز اين طرح را در قالب «تدقيق ضوابط طرح‌تفصيلي» براي مالكان - از بابت كم يا زياد كردن سقف تراكم يا تغيير پهنه- جابه‌جا كند.
اما اخيرا مطابق اطلاعات عيني و تحقيقات مكتوبي كه شهروندان معدودي از محله‌ها از نحوه اجراي طرح تفصيلي در مجاور محل سكونت‌شان به دست آورده‌اند، مشخص شده است: برخي ساخت‌وساز‌ها در مغايرت با اصل طرح‌تفصيلي جديد و حتي در تضاد با مصوبات شورايشهر و شوراي عالي شهرسازي‌ومعماري كشور در حال اجرا است. در نمونه‌اي تازه از اين ماجرا، اهالي يكي از محله‌هاي واقع در سعادت‌آباد تهران، مطلع شده‌اند ملكي كه در سايت استعلام طرح تفصيلي جديد، جزو فضاي‌سبز تعيين شده و بعد از سال95 اجازه ساخت مسكوني پيدا مي‌كند، هم‌اكنون گودبرداري در آن براي احداث يك مجتمع فرهنگي، خدماتي و تجاري آغاز شده است.
اين پروژه در شرايطي در حال اجراست كه شهريور سال گذشته مهدي چمران، ریيس سابق شورايشهر تهران بعد از گلايه كتبي اهالي محل نسبت به مغايرت ساختمان‌سازي در اين ملك با ضوابط طرح‌تفصيلي، دستور داده بود: «بررسي و اقدام قانوني به عمل بيايد و هيچ‌گونه آسيبي به بوستان و درختان سبز و فضاي‌عمومي قابل پذيرش نيست.»
با توجه به اينكه طرح تفصيلي جديد تهران از ارديبهشت سال گذشته ملاك عمل ساخت‌وساز قرار گرفت، تنها در يك مورد، اين پروژه مي‌تواند توجيه داشته باشد و آن اينكه، پروانه ساختماني ملك مزبور يا املاكي با چنين وضعي، پيش از زمان اجراي طرح صادر شده باشد. با اين حال ابلاغ و اجرای طرح تفصیلی جدید از سال گذشته تاکنون حکم قطعی مدیریت شهری تهران برای پایان دادن به مدیریت سلیقه‌ای از یک سو و نظام مند کردن ساخت‌وساز‌های سطح شهر از سوی دیگر بود، اما اظهارات شهروندان مناطق مختلف خبر از تغییر کاربری‌های مصوب طرح تفصیلی جدید دارد.
تغییر کاربری و تراکم فروشی در بازار ساخت‌وساز مدیریت شهری را بر آن داشت تا با تدوین طرح تفصیلی جدید روند ساخت و ساز‌های سطح شهر را در چهار نوع کاربری قانونمند کند و با مکانیزه کردن روند صدور پروانه امکان ورود سلیقه‌ای به سیستم را ببندد. در سامانه طرح تفصیلی جدید امکانی فراهم شده که مشخصات هر پلاکی از لحاظ نوع کاربری، تراکم و سطح اشغال مطابق با شرایط جغرافیایی آن منطقه مشخص است و درخواست صدور پروانه با شرایطی غیر از آن ممکن نخواهد بود. در کنار ابلاغ و اجرای طرح تفصیلی با توجه به کمبود سرانه فضای سبز، افزایش جمعیت و آلودگی هوای شهر تهران؛ مصوبه شورای شهر تهران برای تاکید دوباره در زمینه تثبیت کاربری‌های عمومی شهر تهران به ویژه فضای سبز از سوی شورای عالی شهرسازی و معماری ابلاغ شد. در متن این مصوبه كه بهمن سال90 ابلاغ شد، آمده است: «با توجه به ضرورت تامین اراضی مورد نیاز برای رفع کمبود فضاهای عمومی شهر، اراضی با کاربری فضای سبز، پارک‌ها و تجهیزات و تاسیسات شهری پیش بینی شده در طرح تفصیلی قدیم به ویژه در سطح محلات، بدون حق تغییر کاربری کمیسیون ماده پنج، تا پایان سال 1395 در طرح جامع تثبیت و ملاک عمل قرار گیرد.» براساس مفاد این مصوبه تغییر کاربری فضای سبز و پارک‌ها تا پایان سال 95 ممنوع شده است. ضمن آنکه خط قرمز این مصوبه تا حوزه اختیارات کمیسیون ماده پنج نیز گسترده شده و حق هر گونه تغییر کاربری فضای سبز از سوی کمیسیون ماده پنج را نیز گرفته است.
با این وجود مواردي از تغییر کاربری فضاهای سبز در برخی محلات شهر تهران ديده مي‌شود.
تغيير مجوز، چگونه؟
در مدت اخیر روایت‌های زیادی از تغییر کاربری اراضی فضای سبز به سایر کاربری‌ها در نقاط مختلفی از شهر شنیده شده است. تغییر کاربری فضای سبز بوستان پلیس در منطقه سعادت آباد روایت تازه‌ای است که با برداشتن 150 اصله درخت به تغییر کاربری یک فضای سبز به کاربری تجاری و خدماتی منجر شده است.
طبق استعلام سایت طرح تفصیلی جدید، زمین متراژ بزرگ (حدود هزار متر مربع) بوستان پلیس در خیابان پاکنژاد در طرح تفصیلی جدید در پهنه R122 (مسکونی با 5 طبقه تراکم) قرار گرفته است. اما چون مطابق استعلام طرح تفصیلی قدیم کاربری این زمین به عنوان فضای سبز مشخص شده است به استناد مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری تا پایان سال 1395 امکان تغییر کاربری آن حتی با مصوبه کمیسیون ماده پنج نیز وجود ندارد.
این در حالی است که طبق اظهارات اهالی محل و بررسی‌های میدانی نه تنها اقدامی در جهت تثبیت فضای سبز بوستان پلیس نشده است، بلکه با برداشتن درختان، گودبرداری زمین با عمق 10 متر آغاز شد. اگرچه نصب شناسنامه پروژه‌های ساختمانی الزامی است، اما در این پروژه هیچ‌گونه اطلاعاتی از چگونگی روند اجرا ارائه نشده است. البته با اطلاعات و نامه نگاری‌های جمعی از اهالی محل به نظر می‌رسد برای ایجاد یک مجتمع فرهنگی، کاربری فضای سبز این زمین به کاربری تجاری و ساخت باشگاه ورزشی با 8 طبقه تراکم تبدیل شده است.
محل احداث پروژه تا ورودی خیابان 18 متری مطهری و بزرگراه نیایش غرب کمتر از 20 متر فاصله دارد که جدا از موضوع تغییر کاربری، افزایش بار ترافیکی منطقه را نیز به دنبال دارد.
دستور توقف پروژه
اعتراض اهالی خیابان پاکنژاد به نامه‌نگاری و اعلام گلايه و اعتراض به شهردار منطقه و اعضای شورای شهر نیز کشیده شده است. تا جایی که با نامه نگاری به رییس شورای شهر سوم (مهدی چمران) و بازدید کارشناسان شورا، از محل وی در نامه‌ای خطاب به شهردار منطقه دو اعلام کرده است: احداث ساختمان در محل مذکور به لحاظ تخریب محیط‌زیست و معضلات ترافیکی به مصلحت نیست و به دلیل آسیب به بوستان و فضای سبز عمومی، ساخت و ساز در این محل برای شورای شهر تهران نیز پذیرفته نیست. به همین دلیل در تاریخ 6 شهریور ماه سال جاری با نظر رییس شورای وقت و مطابق با مصوبه شورای شهرسازی دستور توقف پروژه صادر شد.
در نامه‌ای که خطاب به شهردار منطقه 2 از سوی مهدی چمران رییس شورای شهر سوم ارسال شد علاوه بر اعلام مخالفت با ادامه پروژه تاکید شده است: هیچ گونه آسیبی به بوستان و فضای سبز عمومی قابل پذیرش نیست.
با این حال طبق گفته‌های اهالی محل پروژه همچنان در حال اجرا است.
برخی از ساکنان محله مدعي هستند كه عمق 10 متری گودبرداری به لوله‌های فاضلاب محله آسیب وارد کرده و در گود ایجاد شده آب جمع شده است که به دلیل نبود تجهیزات ایمنی در اطراف گود امکان بروز حادثه برای ساکنین محل نیز وجود دارد.
پیگیری در شورای چهارم
اگرچه پیگیری اهالی محل در شهرداری منطقه و شورای شهر سوم به جایی نرسیده است، اما به دلیل به نتیجه نرسیدن موضوع همچنان ادامه دارد. به طوري كه در تاريخ 25 خرداد ماه امسال اهالي محل در نامه‌اي به احمد حكيمي‌پور عضو فعلي شوراي شهر اقدام به پيگيري موضوع كرده‌اند.
اما آیا مدیریت شهری بر وعده حفظ فضاهای سبز شهر برای بالا بردن سرانه فضای سبز باقی می‌ماند؟ یا اینکه بدون توجه به هشدارهای شهروندان بايد انتظار حوادث دیگری در گودبرداری‌های غیر اصولی را داشت؟
