مراحل مختلف ساخت يك ساختمان
مقدار شیب لوله های افقی فاضلاب:
لوله های افقی فاضلاب باید شیب یکنواختی در جهت دور کردن فاضلاب از لوازم بهداشتی داشته باشند، شیب مناسب برای لوله های فاضلاب ۲ درصد می باشد.
شیب برعکس در لوله های افقی فاضلاب مجاز نیست.
همیشه و همیشه در مسیر فاضلاب قطر لوله ها یا ثابت میماند و یا بزرگتر می شوند و تحت هیچ شرایطی کوچک نمی شوند.
شیب لوله های افقی فاضلاب باید به اندازه ای باشد که سرعت جریان فاضلاب در داخل لوله حداقل برابر ۰٫۷متر بر ثانیه باشد، تا شستشوی لوله ها خود به خود تأمین شود و هیچ رسوبی در لوله باقی نماند.
شیب لوله های افقی فاضلاب نباید بیش از ۴ درصد باشد.
16-سقف كاذب:
سقف كاذب سقفی است كه در زیر سقف اصلی ساختمان ساخته می شود و به سقف اصلی آویزان است. سقف كاذب را به علل مختلف می سازند مثلاً در ساختمانهای بتنی كه ضخامت شاه تیرها ودالهای روی آن متفاوت است و این اختلاف ارتفاع از پایین بد منظره می باشد به وسیله ساختن سقف كاذب این نازیبای را می پوشانند و یا در محل ساختن خرپا كه به واسطه وجود دهانه های بزرگ ساخته می شود ضخامت خرپا را در فاصله سقف كاذب تا سقف اصلی گم میكنند. گاهی اوقات نیز برای سالنهای سخنرانی ویا سینما ویا تیاتر كه احتیاج به نور و صدای مخصوص دارند اقدام به ایجاد سقف كاذبی كه نور و یا پخش صدای مورد لزوم را تامین نماید می نمایند.
معمولاً از فاصله بین سقف كاذب و سقف اصلی كه ممكن است تا حدود 80 سانتیمتر هم باشد لوله های آب گرم وآب سرد یا شوفاژ و همچنین كانالهای حرارتی یا لوله های فاضلاب آب را عبور می دهند.
17-گچ وخاك:
خاك رس را الك كرده وبا گچ مخلوط می نمایند. نسبت این مخلوط در اصطلاح بنایی به قدرت گچ ویا زود گیری آن بستگی دارد. هر قدر گچ زود گیر تر باشد به خاك بیشتری نیاز دارد ومعمولاً نسبت تقریبی این مخلوط پنجاه در صد می باشد. پس از مخلوط نمودن گچ وخاك، در ظرفهای كوچكی كه به آن استامبولی می گویند قدری آب ریخته و آنگاه این مخلوط را روی آب می پاشند تا بدینوسیله كلیه دانه های گچ در تماس با آب باشد آنگاه آن را مخلوط كرده تا به صورت خمیری یكنواخت در آید و بعد فاصله ی بین شمشه گیری را كه قبلا توضیح داده شده به وسیله آن پر می نمایند. علت مصرف خاك در گچ وخاك این است كه هم ملات ارزانتر تمام می شود وهم ملات دیر گیر تری بدست می دهد و پلاستیك تراز ملات گچ می باشد.
18-سفید كاری:
بعد از اتمام گچ و خاك و خشك شدن آن اقدام به سفید كاری می كنند. به علت زودگیر بودن ملات گچ آن را مانند گچ و خاك به مقدار كم در استامبولی می باشد. در موقع ساختن ملات گچ باید پودر گچ را توی آبی كه در استامبولی می ریزند بپاشند تا تمام ذرات گچ در مجاورت آب قرار گرفته و تر بشود. آنگاه آن را با ماله روی كاه گل و یا گچ خاك می مالند به طوری كه سطح كاملا صاف و یكنواختی ایجاد شود.
كشته كشی
به علت زود گیر بودن گچ نمی توان سطح آن را پرداختی وصاف نمود. بدین علت بعد از سفید كاری و قبل از آنكه ملات گچ خشك شود روی آن را یك ورقه كشته به ضخامت چند دهم میلیمتر می كشند و با ماله خوب پرداخت می كنند تا سطحی كاملا صاف و آماده نقاشی به دست آید. كشته ملات گچی است كه دیگر سخت نمی شود (خشك شدن با سخت شدن اشتباه نشود)و آن را بدین طریق تهیه می نمایند كه ابتدا پودر گچ را از الك بسیار ریزی گذرانیده و آنگاه آن را مانند تهیه ملات گچ معمولی توی آب می پاشند و بوسیله هم زدن ملات با دست مانع سخت شدن آن می شوند و عمل همزدن آن تا 10 الی 15 دقیقه ادامه داده تا گچ حداكثر ازدیاد حجم خود را بدست آورد. این ملات كاملا یكنواخت بوده و هرگز سخت نمی گردد بلكه در اثر تبخیر سطحی خشك می شود. گچ ساختمانی به رنگ سفید بوده و روی آن را می توان نقاشی نمود. بوسیله گچ روی دیوار و سقف ساختمان گل وبته ونقشهای زیبای دیگری می سازند كه به این هنر به طور كلی گچ بری می گویند.
19-سيم كشي:
-سيم كشي:
1- نقشه:
قبل از هر کاری برای سیم کشی یک ساختمان نیاز به یک نقشه یا طرح کلی از ساختمان داریم که این نقشه می تواند از سوی شما و یا مهندس برق مربوطه ارائه شود. شروع به کار از روی نقشه می تواند به کار شما به عنوان یک برقکار سرعت و ظرافت ببخشد و یک ساختمان را کاملا اصولی و بر اساس استانداردها برق کشی نمائید.
2- اندازه و خط تراز
پس از تعیین نقشه باید برای کلیدها و پریزها جهت آماده کردن برای کنده کاری خط تراز کشیده شود. طبق استاندارهای برق ساختمان فاصله ی کلیدها و پریزها از کف را اندازه گیری کرده و بوسیله شنگ طراز (البته امروزه از لیزر هم برای این کار استفاده می شود) دو سر هر دیوار را نشانه گذاری می کنیم سپس به وسیله ریسمان رنگ یک خط سراسری می کشیم. به این ترتیب اندازه ها دقیق و کلیدها و پریزها هر کدام در سطحی کاملا استاندارد روی دیوار قرار می گیرند.
19-سيم كشي:
3- کنده کاری ها
هنگامی که نقشه و طرح کلی شما آماده و خط تراز اجرا شد باید مکان هایی که می خواهیم لوله ها و قوطی های برق را جا دهیم کنده شوند. این کار به روش سنتی با استفاده از تیشه های برقکاری و چکش و قلم انجام می گرفت ولی اکنون با پیشرفت صنعت دستگاه های پیشرفته ایی برای این کار تولید شده اند. که عبارتند از:
الف- شیار زن: این دستگاه بسیار کار آمد می تواند در کندن جای لوله ها و قوطی ها بسیار با دقت عمل کرده و تنها مکان مورد نیاز برای جا دادن آنها را بکند. نمونه های تک تیغ و دو تیغ این دستگاه ها در بازار موجود می باشند که نمونه دو تیغ آنها قابل تنظیم بوده و شما می توانید یک اندازه خاص برای برش روی دیوار را به دستگاه بدهید.
ب- بتن کن یا هیلتی: این دستگاه یک چکش برقی قوی است که می تواند بتن و آجر را به راحتی بکند و برای مواردی که نیاز به کندن بتن و آجر داریم می توانیم ار آن بهره ببریم. نمونه های مختلفی نیز از این دستگاه در بازار موجود می باشد.
4- قوطی گذاری
مرحله قوطی گذاری برق ساختمان
در این مرحله باید قوطی های برق که مخصوص نصب کلید و پریز در آینده می باشند روی دیوار نصب شوند. طبق نقشه و یا ایده کلی خودتان مکان هایی را که برای نصب کلیدها و پریزها و جعبه فیوز روی دیوار در نظر گرفته ایم قوطی گذاری کرده و محکم می کنیم. این محکم کردن می تواند بوسیله گچ انجام شود. در انجام اینکار باید دقت شود که قوطی ها با دیوار در یک سطح قرار داده شوند.
19-سيم كشي:
5- لوله گذاری
مرحله لوله گذاری برق ساختمان
لوله های برق معبر سیم های برق , تلفن و آنتن به مکان های مختلف ساختمان می باشند و پس از قوطی گذاری باید لوله های برق در جای خود محکم شوند. تعداد و روش لوله گذاری به نقشه اصلی بستگی دارد. انواع مختلفی از لوله های برق موجود می باشند که می توان به لوله های فلزی, گالوانیزه و همچنین فراگیرترین آنها یعنی لوله های P.V.C اشاره کرد. لوله های برق طبق استانداردهای برق ساختمان برای ارتباط با نقاط مختلف از کف ساختمان عبور می کنند و همچنین از لوله های خرطومی نیز در برخی جاها جهت لوله کشی هایی با مسیر کوتاه استفاده می شود. هنگامی که بخواهیم لوله ای را به یک مسیر عمودی امتداد دهیم از زانو های 90 یا 45 درجه استفاده می کنیم.
6- سیم کشی
یک از مهمترین قسمت های برق ساختمان سیم کشی می باشد. در این مرحله سیم کشی کامل یک واحد مسکونی انجام می شود و سیم های برق و تلفن و آنتن و غیره از لوله های مختلف عبور داده و به قوطی های مشخص شده امتداد می دهیم. عبور سیم های برق از لوله ها امکان پذیر نمی باشد مگر اینکه از یک وسیله مخصوص به نام فنر سیم کشی استفاده شود و به این شکل عمل می شود که ابتدا فنر را از لوله ها عبور داده سپس سیم ها را به انتهای فنر وصل کرده و سر دیگر فنر را می کشیم. نمونه های فلزی و نوع مرغوب پلاستیکی فنرها در بازار موجود می باشد.
19-سيم كشي:
7- سیم بندی
پس از سیم کشی باید سیم ها را تقسیم بندی کرد و به هر کلید و یا پریز برق رساند و سیم های روشنایی ها را در قوطی مربوطه قرار داد که به این مرحله سیم بندی می گویند. سیم بندی ها بسیار مهم می باشند زیرا اگر در این مرحله اشتباهی صورت گیرد باعث اتصالی و اشکال در سیستم خواهد شد.
8- نصب
مرحله نهایی سیم کشی برق ساختمان نصب می باشد. در این مرحله کلیدها، پریزها، سرپیچ ها، آیفون و فیوزها نصب و برای برق دادن به واحد مسکونی آماده می شوند. در این مرحله باید سعی شود تمامی نصبیات با دقت و ظرافت نصب شوند زیرا این کار در تائید مهارت و سلیقه کار شما نزد مشتری بسیار موثر خواهد بود. در این مرحله برای نصب حبایی ها , چراغ های دیواری , فن ها , آیفون باید از دریل است.
20-شيب بندي:
شیب بندی یا شیب دادن از مسائل جزئیات واجرایی دقیق بوده که بایستی درست انجام شود. شیب بندی بیشتر جهت حرکت و هدایت آب آن هم به طوری که با کششی کافی بوده باشد برای فضاهای خارجی به مانند محوطه سازی، پیادهرو سازی، حیاط سازی و شیب بندیهای کوچک به مانند شیب بندی پشت بام، سرویسهای آبریز چون حمام، توالت و درمواردی دستشویی و آشپزخانه و...
1-درصد شیب
نحوه حرکت آب بایستی طوری باشد که از مبدأ تا مقصد حرکت وکشش آب و یا فضولات بدون مانع و هر چه سریعتر انجامشود که این درصد شیب جهت هدایت وکشش آب کمتر و برای حرکت فضولات بیشتر در نظر میباشد. در هر حال استاندارد شیب برای فضولات حدود ۵ درصد و جهت هدایت آبهای هرز و مشابه ۱ الی ۳ درصد میباشد که اگر این موارد رعایت شود اشکال فنی تراکم وگرفتگی در مسیر پیش نخواهد آمد
20-شيب بندي
2- شيب سازي
به طوری که از معنی لغت مشخص است ساختن شیب برای محوطه و مکانهای مختلف در پیش بوده و شیب سازی به طرق مختلف ممکن میباشد:
۱. تسطیح خاک: هموار نمودن سطوح جهت زمینهایی که خود دارای شیب ملایم میباشند و آمادهسازی مراحل بعدی بر روی سطح بدست آمده جهت زیر سازی، روسازی، آسفالت در یک ویا دو لایه.
۲. بلوک گذاری: معمولاً در تقسیم خیابان کشی و پیادهرو سازی به هر صورت چه در مکانهای عمومی وچه در فضاهای باز خصوصی مورد استفاده میباشد که ابتدا زیرسازی بلوک در ارتفاع معلوم و وسیله دستگاه ترازیاب (دوربین) و یا شیلنگ تراز و یا شمشه ترازانجام شده و شیب لازم در سطحی هموار ساخته میشود و با استفاده از ملاط ماسه سیمان آن هم با عیار کافی بلوکها در راستای ریسمان کشیده شده نصب میگردد و سپس دو طرف بلوکهای نصب شده با شفته ریزی بتونی مهار میشود و مسیر آماده شده مراحلی چون زیرسازی و رو سازی و در خاتمه آسفالت ریزی و یا موزائیک فرش میشود. باید توجه داشت که اگر محوطه از موزائیک پوشش می گرددعاجهای موزائیک در جهت حرکت آب مانعی بوجود نیاورد تا کشش آب هر چه سریعتر و راحت تر انجام شود.
۳. شیب دادن: چنانچه محوطه فاقد شیب لازم باشد عمل شیب بندی را با بالا آوردن مقدار درصد کافی از مبدأ، آن هم با مصالح گوناگون چون خاکریزی نخاله ریزی، بتون ریزی و یا موارد دیگر با حجم لازم که به طور اختصار گفته میشود انجام میدهیم.
۴. نخاله ریزی: زمانی که شیب بندی برای حیاط سازی باشد از مصالحی چون خرده آجرهای معمولی و خرده بلوکهای سیمانی و یا سفالین میتوان حجم شیب بندی را به وجود آورده و حفرههای سطوح بدست آمده را با خردههای موجود تسطیح نمود وزیر سازی را جهت اندود ماسه سیمان و بر روی آن موزائیک فرش و یا قیر اندود و آسفالت را مهیا ساخت. باید توجه داشت به علت این که در محوطه سازی حیاط، مستقیماً زیرسازی در خطر یخ زدن کف میباشد، چنانچه از اضافه کردن ماسه سیمان به مخلوط نخاله استفاده گردد زیرسازی به مراتب بهتر بوده و خطر بلند شدن کف سازی پیش نخواهد آمد
20-شيب بندي
3- بتون پوکه
این مصالح از نوع بسیار معمول و متداول بوده که علاوه بر مقاومت، دارای هزینه کمتر نسبت به انواع دیگر میباشد. مواد ترکیبی این بتون تشکیل میشود از سر کف کارخانه آهن گدازی که پس از سرد شدن سر کف از مواد زائد کارخانه به صورت حجمی باد کرده و دارای حفرههای فراوان بوده که در نتیجه حجمی با وزن بسیار کم نسبت به سنگ معمولی دارا میباشد. مصالح را خرد کرده به کرده و دارای حفرههای فراوان بوده که در نتیجه حجمی با وزن بسیار کم نسبت به سنگ معمولی دارا میباشد. مصالح را خرد کرده به صورت درشت دانه و با رعایت ریزدانه و با اضافه کردن سیمان و آب در شیب سازی مورد استفاده میباشد. لازم به یاد آوری میباشد. که از سنگهای متخلخل سنگ پایی و یا پوکه سوخته زغال سنگ و کف جوشهای کارخانههای آجر پزی نیز به عنوان مصالح ودانههای ترکیبی برای بتون پوکه استفاده میگردد.
20-شيب بندي:
6- شیب بندی سرویس بهداشتی
شیب در سرویس خصوصاً حمام به طرف کف شو میباشد و معمولاً محل کفشو در وسط حمام پیش بینی میگردد، چنانچه ابعاد فضا کم باشد با کم و یا زیاد کردن ملاط پشت موزائیک و یا کاشی مورد نظر به دست میآید و اگر ابعاد فضا بزرگ باشد، دقیقاً عمل شیب بندی وسیله کرم گیری و شمشه گیری به طرف کفشو انجام شده و با متن سازی بین شمشهها کف، آماده موزائیک فرش ویا نصب سرامیک میگردد. بدیهی است چنانچه محل مورد نظر توالت داشته باشد کاسه توالت در محل خود و پایینتر از اطراف نصب شده بطوری که پس از فرش کف، آب به راحتی و سریع سرازیر کاسه توالت گردد.
21- فرش کف ساختمان:
برای عمل فرش کف ابتدا در گوشه های هر قسمت یک قطعه سنگ ساییده شده یا موزائیک یک اندازه بطوریکه تراز روی چهار نقطه باشد قرارمی دهندسپس ریسمانی نازک و محکم به اضلاع بسته و خط گونیا 90 درجه را به گوشه ها انتقال میدهد.بعد ملات را کف آن پهن می کنند و کف را فرش می نمایند البته ریسمان ها را به ترتیب جا به جا می کنند.
نحوه اجرای خط گونیا معماری
ابتدا از گوشه ها دو ریسمان عمود بر هم بسته و 60 سانتی متر به یک طرف نشان گذارده ضلع همجوار را80 سانتیمتر علامت گذاری می کنیم در این حالت خط ارتباط بین این دو باید 100 سانتیمتر کامل باشد که در مغایرت ریسمان را جا بجا کرده تا نقطه 100 سانتیمتر تکمیل گردد.که در این صورت زاویه 90 درجه درست می شود
قرنیز بر روی فرش موزائیک یا سنگ قسمتهای ساختمان قطعه سنگی به دیوارنسب مس شودکه قرنیز نا میده می شود. تا شستشوی کف و تنظیم گچ کاری دیوار ها آسان گردد.که در بیشتر ساختمان ها این قرنیز حدود 10 سانتیمتر استفاده می شود که در این جا هم به همین صورت است.
22- چیدن آجرنما
آجر سفید یا رنگی زلال و اعلا که معمولا از بهترین خاک رس خالص به قطرهای 3، 4، 5، 6، سانتیمتر بدون مواد گیاهی یا آهکی و یا شنی پخته شده به نزدیک کار آجر تراش حمل می شود و سپس استاد کار آجر تراش با چند نفر شاگرد کار آموخته به وسیله دستگاه برش و تراش آجر ها را بریده و سپس آنها را به ظرف آب موجود وارد می کنند آجر ها حداقل دو ساعت درآب باقی می مانندکه چنانچه مواد آهکی داشته باشد شکسته و با سیراب شدن آن مقاومت و استحکام آجر بالا رفته وثابت خواهد ماند و نیز برای ساییدن لبه های تراشیده شده آماده می گردد. در خاتمه شاگردان با قطعه آجر دیگر روی نره های تراشیده شده را کاملا صیقل می دهند در این صورت خمیری زاییده شده از خود آجر به وجود می آید که به آن بتنه آجر می گویند با پرکردن سوراخ های نره های آجر به وسیله همان بتنه و کشیدن قطعه آجر دیگر تیزی ها و گوشه های آجر را صاف و هموار می کنند در این صورت آجر برای چیدن جلوی دیوار آماده است ولی بهتر است مصرف آن را به روز بعد موکول کنند تا در این فاصله کاملا خشک شود پس از خشک شدن آجرهاشوره سفیدی روی آجر را می گیرد که می توان پس از چیدن و خشک شدن شوره ها آن را باپارچه ای از روی آجرها برداشت.
بند کشی آجر
پس از اتمام کل نما سازی با آجر ابتدا ماسه بادی دانه دار پای کار آماده داشته و به هر پیمانه ماسه دو پیمانه سیمان معمولی پرتلند اضافه می کنند وبا مقداری آب به صورت خمیر در آورده پس از نصب داربست برای زیر پای استاد کار بند کش خمیر را در ظرفی نزدیک کار برده با قلم فلزی باریک که عرض آن حد اکثر 10 میلیمتر و ضخامت آن 2 میلیمتر و سر آن نیز منحنی شده باشد، وسط آن نیز زانویی خورده شده باشد پس از پوشاندن دستهای استادکاربا دستکش های لاستیکی سالم خمیر را کم کم روی کف دست چپ قرار داده و قلم نام برده را به دست راست گرفته دست چپ به زیر درز آجر از چپ به راست حرکت می کند و هم زمان دست راست با قلم فلزی خمیر را به لای درز جای داده پس از پیش رفتن حدود یک متر طول عمل را به درزهای زیر انتقال می دهد سپس از ابتدای هر درز با دست راست قلم را تا آخر ملات یکسره کشیده تا تشخیص داده شود درزها تمیز بند کشی شده و با قطعه پارچه ای لبه های آجر را تمیز می نمایند.
نصب سنگ نما
برای تزیین سنگ نما ضمن آماده شدن سنگ مورد دلخواه استاد کاران ماهر ابتدا جلوی دیوار ها را با قطعه سنگی کروم بندی و اضلاع دیواررا به صورت صاف و گونیا ریسمان بندی می کنند سپس رگه اول سنگ ها را شمشه گیری می کند بعد از ریسما ن بندی بالا و کنترل شاغولی آن سنگ های رگه اول را نصب می نماید و با گچ ساخته شده جلوی آن هارا از کروم های گچی موقت متصل میسازد، سپس دوغاب سیمان ساخته شه از ماسه درجه یک و سیمان پرتلند را که با آب نیز محلول شده با ظرف قاشقی شکل پشت سنگ ها را پر می کنند. تردید نیست در پشت سنگ ها اتصالات آهنی به نام اسکوب نیز الزامی است چنانچه اسکوب انجام نگرفته باشد سنگ ها اتصال به دیوار آجری نداشته و امکان ریختن سنگ ها وجود دارد در این صورت باید رویل پلاک شود که آن نیز از نظرشکل خارجی زیبا نخواهد شد.
نمای سیمانی
برای تزیین نمای خارجی سیمانی ساختمان در اولین مرحله ملاتی از ماسه پاک نه چندان درشت آماده کرده یعنی چهار پیمانه ماسه و یک پیمانه سیمان معمولی پرتلند را با آب به صورت ملات مخلوط در آورده سپس همان گونه که در قسمت شمشه گیری گفته شد ابتدا بالای دو سر یک ضلع دیوار را کروم بندی و روی کروم ها را رسیمان کشیده وهر یک متر کروم به دیوار متصل می نمایند، سپس شاغولی کروم ها را به پایین دیوار داده عمل بالا را در پایین نیز انجام می دهند بعد فاصله کروم ها را از بالا به پایین با ملات ساخته شده فوق پرکرده وروی آن را شمشه کش می نمایند.
پس از اتمام کلیه کارها کروم بندی ها فاصله دو کروم را با همان ملات پر کرده شمشه صافی را از پایین به بالا روی ملات ها کشیده تا روی شمشه صاف کردن این عمل را آستر می نامند، پس از تمام شدن کل طول دیوار خاک و پودر سنگ را با سیمان بطور نصبی مخلوط نموده یعنی برای سه پیمانه از دو مخلوط یک پیمانه سیمان سفید یا معمولی را با آب مخلوط کرده تاخمیری نسبتا رقیق تهیه شود سپس خمیر را با کمچه آهنی یا چوبی روی آسترها مالیده و با پاشیدن آن به وسیله قلم مو روی آن را با تخته ماله های چو بی ماساژ داده تا زیر تخته ها صاف و موج آن گرفته شود چنانچه بنا به تشخیص استاد کار احتیاجی به خط کشی وبه فرم های مختلف داشته باید پس از اتمام نرمه کشی ذکر شده آماده خط کشی و شیار زنی شده است پس از خاتمه یافتن کل آستر ونرمه کشی تزیین رویه آن با مصالح ورنگهای مختلف امکان پذیر است.