حفاظت ساختمان در برابر حريق

قابلیت یک طرح حفاظت از ساختمان ها در برابر حریق جهت حفظ دارایی و جان ساکنین و مقاومت بنا تا زمان طولانی تر در هنگام حریق و همینطور مردم و ساختمان های مجاور از اهمیت خاصی برخوردار است که برای نیل به اهداف زیر انجام می شود:

محافظت مالی، به وسیله اجزای سازه ای مقاوم در برابر آتش و ایجاد مدت زمان مقاومت بیشتر جهت جلوگیری از ریزش ساختار و نتیجتا محدود ساختن آتش.

ایمنی جانی، از طریق محدود ساختن دود و کاهش آسیب به افراد همراه با در نظر گرفتن محل هایی درون ساختمان که ساکنین بتوانند از آن به عنوان پناهگاه استفاده کنند.

ایجاد زمان لازم جهت رسیدن نیروهای امدادی و آتش نشانی به محل.

حفاظت از حریق به طور اساسی با وسایل موجود از گسترش و پیشروی آتش به ساختمان های مجاور ، پیشگیری نموده و از آغاز یک حریق بزرگتر جلوگیری می کند.

محافظت از ساختمان‌ها و صنايع در برابر حريق را مي‌توان به دو روش فعال (Active) و غيرفعال(Passive) تقسيم بندی كرد که روش‌های فعال و غيرفعال تكميل كننده يكديگر در هنگام آتش‌سوزی می‌باشند.

سیستم محافظت فعال:

آن دسته از وسایل حفاظتی و سیستم های نصب شده ای هستند که در هنگام آتش سوزی فعال شده و متعاقب ارسال یک پیام هشدار دهنده توسط شبکه های تشخیص و اعلام حریق به نوعی توسط افراد یا سیستم های خودکار وارد عمل شده و از گسترش حریق جلوگیری می کنند.

مانند سيستم‌هاي اعلام حريق يا سيستم‌هاي خودكار اطفاء حريق ، Fire box  و تجهیزات اطفاء دستی.

صرف نظر از وجود یا عدم وجود شبکه های تشخیص و اعلام حریق (محافظت فعال) که ساکنان را به مقابله با آتش فرا می خواند ، طراحی ساختمان باید طوری باشد که حریق را محدود و محصور نماید  که حفاظت غیر فعال مطرح می شود.

سیستم محافظت غيرفعال:

این نوع محافظت در حقیقت، سازه ساختمان، بخش های فرعی و پوشش آن را مورد توجه قرار می دهد و بهترین ابزار محافظتی در کل عمر یک سازه می باشد. از جمله محافظت های غیر فعال  شامل Duct Fire  ، Fire Barrier ،   Fire stop،  Fire  Protection هستند. مکانیزم محافظت غیر فعال قاب سازه ای (Passive Fire Protection)، که توسط استفاده از مواد مقاوم در برابر حریق صورت می گیرند به صورت بالقوه مقاوم اند و در هنگام حادثه با توجه به ضخامت،زمان محافظت بیشتری در مقابل حریق به ساختمان می دهند.

 این تدابیر محافظتی را می توان تحت سه عنوان طبقه بندی کرد:

محافظت سازه ای

فضا بندی

محافظت پوششی

اجراي پوشش ضدحريق بر روي سازه‌ها به منظور پيشگيري از تخريب آنها در هنگام آتش‌سوزي و به دست آوردن زمان بیشتر جهت ارائه خدمات آتش‌نشاني می باشد. 

پوشش‌هاي ضد حريق برای محافظت از سازه‌های فلزی و بتنی قابل طراحی و اجرا هستند.

حداقل زمان محافظت از سازه برای تخلیه افراد و اشیای مهم (مدت زمان مقاومت) بسته به عوامل زیر بین 30 تا 240 دقیقه تعیین می شود:

شرايط سازه مانند  مشخصات هندسی ساختمان (تعداد طبقات و وسعت هر طبقه) ، شكل آن ، نوع كاربري ساختمان، ميزان جمعیت در حال کار و یا ساکن در بنا، نوع مصالح اجزای سازه ای و غیر سازه ای، فاصله ساختمان از بنا های مجاور، میزان مواد قابل اشتغال، نوع حريق احتمالي، مشخصات تاسیسات مکانیکی و برقی و سیستم های اعلام و اطفاء حریق، فاصله از ايستگاه آتش‌نشاني بستگي دارد. بررسي پوشش‌های ضدحريق مستلزم شناخت آتش و عملكرد آن بر روي این سازه‌ها مي‌باشد.

قبل از پرداختن به معرفی انواع پوشش های مقاوم حریق  و مواد تشکیل دهنده و روش های استفاده از آن ها و دیگر جزییات باید با انواع ساختمان ها و کاربری ها همین طور انواع تصرفات و سازه آن ها آشنا شده تا بتوانیم ساختار های نیازمند پوشش های مقاوم حریق را معرفی نماییم.