مقاومت فشاری بتن چیست؟

مقاومت فشاری بتن به اصطلاح به نتیجه آزمایش تعیین مقاومت فشاری بتن گفته می شود. این آزمایش بر روی نمونه های استاندارد مکعبی و یا استوانه ای صورت می گیرد. میزان با وارد بر روی نمونه در سن مشخص در هنگام شکست نمونه در هر سانتیمتر مربع، میزان مقاومت فاری بتن گفته می شود.

واحد مقاومت فشاری بتن، کیلوگرم بر سانتیمترمربع، پاسکال، نیوتن بر اینچ مربع و ... می باشد. این واحد به سایر واحدها نیز قابل تبدیل می باشد.

از جمله آزمایش های موثر و پر کاربرد در کنترل کیفی بتن سخت شده ، آزمایش تعیین مقاومت فشاری بتن می باشد. مقاومت فشاری بتن هفت روزه بسته به نوع سیمان مصرفی می تواند متغییر باشد . اما به صورت استاندارد مقاومت فشاری بتن هفت روزه در حدود 75 درصد بتن 28 روز می باشد.

مقاومت فشاری نهایی بتن (مقاومت 28 روزه) متناسب با طرح اختلاط، نسبت آب به سیمان، و عیار سیمان بتن می باشد. معمولا با توجه به استاندارد های ایران ، مقاومت 28 روزه برابر مقاومت طرح در نظر گرفته می شود.

ولی به عنوان مثال و به طور کلی مقاومت بتن با عیار 350 کیلوگرم در مترمکعب برای نمونه های مکعبی 300 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع برای 28 روز در نظر گرفته می شود. این عدد می توان بسته به نوع و تیپ سیمان مصرفی متغییر باشد.

تعيين مقاومت فشاری بتن

1-آزمايش تعيين مقاومت فشاري نمونه هاي استوانه اي معمولاً نياز به كلاهك گذاري (پوشش سطوح انتهائي يا كپينگ) احساس مي شود و براي آن دستورالعمل جداگانه اي وجود دارد. عمل  كلاهك گذاري همراه با مشكلاتي است كه آزمايشگران ترجيح مي دهند براي گريز از كلاهك گذاري به سراغ آزمونه هاي مكعبي بروند. هر چند در استاندارد ايران و آئين نامه بتن ايران آزمونه هاي استوانه اي كاربرد دارد، اما معمولاً در ايران از آزمونه مكعبي بهره گيري مي شود. در تفسير آيا اجازه داده شده است با استفاده از آزمونه مكعبي و تبديل نتيجه آن به استوانه اي، مشكل موجود را مرتفع نمائيم. بايد متذكر شد چنانچه آزمونه هاي مكعبي نيز لب پر شوند نياز به كلاهك گذاري دارند.

2- هنگامي كه تعيين مقاومت نمونه آزمايشي يا كنترلي مدنظر است شرايط تهيه و نگهداري نمونه بايد با هدف موردنظر انطباق داشته باشد و گرنه نتايج معتبري بدست نمي آيد و نمي تواند مبناي قضاوت و تصميم گيري صحيح باشد. بديهي است در چنين مواردي درباره پذيرش يا رد بتن اظهارنظر مستندي نمي توان انجام داد.

3- هنگامي كه از آزمونه استوانه اي استاندارد بهره گيري مي كنيم نياز به دستگاه فشار با ظرفيت كمتري داريم. اگر آزمونه مكعبي 15*15*15 استفاده كنيم بعلت سطح بيشتر اين آزمونه و بالاتر بودن مقاومت فشاري آن، عملاً دستگاهي با ظرفيت حدود 5/1 برابر نياز داريم. ثابت شده است آزمونه هاي استوانه اي بهتر از آزمونه هاي مكعبي هستند هر چند مشكل كلاهك گذاري نيز همواره جدي به نظر مي رسد.

با يك دستگاه 120 تني در صورتيكه از 90 درصد ظرفيت آن يعني 108 تن استفاده كنيم، ميتوان مقاومت فشاري آزمونه استوانه اي تا حد cm2/kg600 را بدست آورد در حاليكه با همين دستگاه عملاً نمي توان مقاومت مكعبي بيش از cm2/kg480 را تعيين نمود.

4- مقاومت مغزه هاي استوانه اي تهيه شده از بتن سخت شده نيز طبق همين دستور بدست مي آيد، هر چند معمولاً قطر اين مغزه ها ممكن است به مراتب كوچكتر از قطر آزمونه استوانه اي استاندارد باشد. اين تفاوت باعث مي شود برخي تغييرات كوچك در نحوه عمل و يا وسايل كار پيش آيد و هم چنين در آماده سازي مغزه ها و ضوابط هندسي آن نيز نكاتي وجود دارد كه بايد به دستورالعمل مغزه گيري و آماده سازي آن مراجعه نمود.

5- استاندارد ايران داراي دو دستور 6048 و 3206 مي باشد كه اولي منطبق با ASTM و براي آزمونه استوانه اي و دومي منطبق با ISO و تا حدودي EN است و براي آزمونه استوانه اي و مكعبي قابل استفاده است.