چه لامپی مناسبتر است؟
لامپ‌هاي كم‌مصرف را نبايد بيشتر از 9 ساعت ممتد روشن نگه داريد
نور و روشنایی یکی از ضروریات زندگی هر انسانی است و نیازی است که مخصوصا در زندگی مدرن امروزی به سختی مي‌توانیم جایگزینی برای آن پیدا کنیم. لامپ‌ها و روشنایی‌ها انواع گوناگونی دارند، از گذشته‌هاي دور تا کنون مدل‌هاي جدیدی با کارکردهای متفاوت ابداع شده‌اند اما هنوز برخی از همان مدل‌هاي قدیمی کاربرد دارند، چرا که هر کدام از انواع لامپ‌ها برای مکانی خاص مناسب‌اند و بازدهی مشخصی دارند که اگر راجع به آنها بدانیم، مي‌توانیم به بهترین شکل از آنها استفاده کنیم.
 |
انواع لامپ و روشنایی
لامپ‌هاي رشته‌اي یکی از قدیمی‌ترین انواع روشنایی است، نور زرد دارند و به شکل حبابی هستند که شامل انواع شفاف، مات و رنگی مي‌شوند.
این لامپ‌ها از لحاظ بازده الکتریسته (مصرف انرژي برق) مقرون به صرفه نیستند و از کل انرژی دریافتی فقط 3 درصد را به نور تبدیل مي‌کنند و تقریبا تمام انرژی دریافتی به گرما تبدیل مي‌شود که برای دفع این گرما شما مجبور به استفاده از هواکش‌ها مي‌شوید که اغلب باعث اتلاف بیشتر انرژي مي‌شوند؛ البته ناگفته نماند که در بعضی مناطق سرد و تاریک همین تولید ناخواسته گرما مي‌تواند ارزشمند باشد.
نوع ديگر، لامپ‌هاي هالوژن هستند كه بسیار کوچک‌تر از لامپ‌هاي رشته‌اي عادی‌اند و داخل حباب کوچکی هستند که باید این حباب باز هم در زیر یک لایه شیشه‌اي دیگر قرار بگیرد، به این علت که لامپ‌هاي هالوژن گاهی دچار انفجارهایی مي‌شوند و این لایه بیرونی جهت محافظت قرار مي‌گیرد، همچنین به طور کلی اثر آتش‌سوزی برای لامپ‌هاي بدون پوشش خیلی بیشتر است. بازده هالوژن نسبت به لامپ رشته‌اي بیشتر است اما نسبت به لامپ کم‌مصرف از بازده کمتری برخوردار است. بیشترین استفاده از لامپ‌هاي هالوژنی به خاطر سایز کوچکشان در ویترین‌ها و لوستر‌هاي خانگی است.
لامپ‌هاي فلورسنت یا مهتابی همان لامپ‌هاي باریک و بلندی هستند که با دو نور مهتابی و آفتابی آنها را مي‌شناسیم و اغلب تا قبل از فراگیری استفاده از لامپ کم‌مصرف، در خانه‌هایمان از آنها استفاده مي‌کردیم. این نوع لامپ بازده بسیار بالاتری نسبت به لامپ‌هاي رشته‌اي و هالوژن دارد، اما این لامپ‌ها هم مضراتی دارند مثلا اینکه به دلیل نوسانات غیر عادی که در نور این لامپ‌ها ایجاد مي‌شود باعث خستگی چشم، سردرد و خستگی اعصاب مي‌شوند.
لامپ‌هاي کم‌مصرف(CFL) دقیقا از لحاظ نقطه مقابل لامپ‌هاي رشته‌اي قرار مي‌گیرند، طوری که میزان نوردهی یک لامپ رشته‌اي 100 وات معادل با یک لامپ کم مصرف 18 وات است. در واقع میزان مصرف انرژی کم مصرف‌ها تقریبا 18 درصد لامپ‌هاي رشته‌اي است. از دیگر ویژگی‌هاي مثبت این لامپ‌ها نصب آسان در جای همان لامپ‌هاي قدیمی است، اما مثل همه لامپ‌هاي دیگر مضراتی نیز دارند مثلا اینکه چون میزان پرتو ناشی از این لامپ‌ها بیشتر از لامپ‌هاي معمولی است برای افرادی که پوست حساسی دارند مناسب نیست چرا که کارشناسان معتقدند لامپ‌هاي کم‌مصرف در درازمدت موجب تسریع ابتلا به بیماری‌هاي پوستی از جمله سرطان پوست مي‌شوند، همچنین بيماري سرگیجه و میگرن را در افراد مبتلا به صرع افزایش مي‌دهد. لامپ‌هاي کم مصرف یا CFL در انواع رنگ‌هاي سفید(مهتابی)، زرد(آفتابی) و ديگر رنگ‌هاي آبی، قرمز و سبز تولید مي‌شوند. اما لامپ‌هاي LED عمر بسیار بالایی دارند و به همین دلیل بیشترین موارد استفاده از آنها برای نورپردازی در شب و چراغ‌ها و پروژکتورهای خیابانی و نظامی است، از دیگر کاربردهایشان مي‌توانیم به نورپردازی اشیای شیشه‌اي و قطعات یخ در نوشیدنی مهمانان در جشن‌ها و مهمانی‌ها اشاره کنیم. لامپ‌ها LED قیمت بسیار بالایی دارند و به همین دلیل خیلی مورد استقبال قرار نمی‌گیرند و شاید این بزرگ‌ترین ضعفشان باشد. LEDها پرتاب نور قوی‌تری در یک جهت دارند و در مقابل آنها CFLها پخش نوری بالاتری دارند.
چند پیشنهاد خوب
هر کسی دوست دارد نوری که با آن محل آسایش خود را روشن مي‌کند به رنگی باشد، شايد شما از آن دسته آدم‌هایی هستيد که به نور سفید علاقه داريد و تحت هیچ شرایطی حاضر نیستيد حداقل اتاق شخصی‌تان را با نور زرد یا حتی ترکیبی روشن کنيد اما عده‌اي هم کاملا برعکس شما هستند یا به اعتقاد یکی از دوستانم نور زرد اصالت دارد و بهتر است برای اتاق نشیمن و اتاق مهمان از نورهای زرد استفاده شود، اما به طور کلی و به گفته کارشناسان، ترکیب این دو نور مناسب‌ترین و بهترین حالت ممکن است. یادتان باشد که هیچ کدام از این لامپ‌ها با وجود مضراتی که ممکن است داشته باشند بیهوده تولید نشده و نمی‌شوند؛ پس مهم این است که بدانید کجا از کدام استفاده کنید. لامپ‌هاي رشته‌اي مناسب محل‌هایی مثل دستشویی، حمام، راه پله، انباری و مانند اینهاست، زیرا مدت زمان روشن بودن لامپ کوتاه و تعداد قطع و وصل آن زیاد است، اما در مقابل، لامپ‌هاي کم‌مصرف برای اتاق‌هاي مطالعه، نشیمن، پذیرایی و آشپزخانه توصیه مي‌شود. فراموش نکنید که لامپ‌هاي کم مصرف هرچه کمتر قطع و وصل یا در واقع روشن و خاموش شوند عمر طولانی‌تری خواهند داشت و کارشناسان محیط زیست پیشنهاد مي‌دهند که اگر تصمیم دارید برای مدت زمان کمی مکانی را ترک کنید لامپ کم مصرف آن مکان را خاموش نکنید، ولی این را هم به خاطر بسپارید که نباید برای مدت زمان بیشتر از 9 ساعت لامپ کم مصرف را روشن بگذارید. در ضمن، لامپ‌هاي کم مصرف را به صورت آویز نصب کنید تا بتوانید حداکثر شارژ نوری را از آنها دریافت کنید.
اخطار!
شرکت‌هاي بسیاری به تولید انواع لامپ مي‌پردازند و در میان آنها برندهای نامعتبر نیز وجود دارند که لازم است اسامی آنها را بدانید تا هزینه‌اي که صرف مي‌کنید هدر نرود.
