چگونگي اجرا و نصب پيچهاي مهاري (Bolt) و صفحه كف ستوني (BasePlate)

دلايل استفاده از صفحه كف ستوني و بولت:

ستونهاي يك ساختمان اسكلت فلزي، نقش انتقال دهنده بارهاي وارد شده را به فنداسيون (به صورت نيروي فشاري، كششي، برشي يا لنگر خمشي) به عهده دارند. در اين ميان، ستون فلزي با صفحه اي فلزي كه از يك سو با ستون و از سوي ديگر با بتن درگير شده است روي فنداسيون قرار مي گيرد. توجه به اينكه ستون فلزي به علت مقاومت بسيار زياد تنشهاي بزرگي را تحمل مي كند و بتن قابليت تحمل اين تنشها را ندارد؛ بنابراين صفحه ستون واسطه اي است كه ضمن افزايش سطح تماس ستون با پي، سبب مي گردد توزيع نيروهاي ستون در خد قابل تحمل براي بتن باشد. كار اتصال صفحه زير ستوني با بتن بوسيله ميله مهار (بولت Bolt) صورت مي گيرد و براي ايجاد اتصال، انتهاي آن را خم مي كنيم و مقدار طول بولت را محاسبه تعيين مي كند. تعداد بولت ها بسته به نوع كار از دو عدد به بالا تغيير مي كند، حداقل قطر اين ميله هاي مهاري ميلگرد نمره 20 است؛ در حالي كه صفحه تنها فشار را تحمل مي كند، بولت نقش عمده اي ندارد و تنها پايه را در محل خود ثابت نگه مي دارد. نكته مهم هنگام نصب ستون بر روي صفحه تقسيم فشار اين است كه حتما انتهاي ستون سنگ خورده و صاف باشد تا تمام نقاط مقطع ستون بر روي صفحه بيس پليت بنشيند و عمل انتقال نيرو بخوبي انجام پذيرد. از آنجا كه علاوه بر فشار، لنگر نيز بر صفحه زير ستوني وارد مي شود، طول بولت بايد به اندازه اي باشد كه كشش وارد شده را تحمل نمايد كه اين امر با محاسبه تعيين خواهد شد.

 انواع اتصال ستون به شالوده:

جزئيات اتصال ستون فلزي به شالوده بتني به نيروي موجود در پاي ستون بستگي دارد. در ستون با انتهاي مفصلي فقط نيروي فشاري و برشي از ستون به شالوده منتقل مي شوند. اگر بخواهيم لنگر خمشي را نيز به شالوده منتقل نماييم، در ان صورت، نياز به طرح اتصال مناسب براي اين كار خواهيم داشت كه اتصال گيردار خوانده مي شود.

روش نصب پيچهاي مهاري:

به طور كلي، دو روش براي نصب پيچهاي مهاري وجود دارد:

الف) نصب پيچهاي مهاري در موقع بتن ريزي شالوده ها: در اين روش، پيچها را در محلهاي تعيين شده قرار مي دهند و موقيعت آنها را به وسيله مناسبي تثبيت مي كنند؛ سپس اطرافشان را با بتن مي پوشانند. روشهاي گوناگوني براي تثبيت پيچهاي مهاري در محل خود وجود دارد كه صورت زير توضيح خواهم داد:

روش اول: ابتدا بوسيله صفحه اي نازك مشابه با ورق كف ستوني كه شابلن يا الگو ناميده مي شود. قسمت فوقاني بولت و قسمت پايين را بوسيله نبشي به يكديگر مي بنديم تا مجموعه اي بدون تغيير شكل به دست آيد ؛ آن گاه محورهاي طولي و عرضي صفحه الگو را با مداد رنگي (گچ و يا رنگ) مشخص مي كنيم؛ سپس بوسيله ريسمان كار يا دوربيت تئودوليت با ميخهاي كنترول محور كلي فنداسيون را در جهتهاي طولي و عرضي به دست مي آوريم و به كمك شخصي با تجربه در موقيعت مناسب آن قرار مي دهيم. (محور طولي و عرضي صفحه شابلن بر محور طولي و عرضي كلي فنداسيون منطبق مي شود و در ارتفاع صحيح و به صورت كاملا تراز نصب مي گردد.) سپس به وسيله قطعات آرماتور آن را به ميلگردهاي شبكه آرماتور فنداسيون يا به قطعات ورقي (كه در بتن قرارداده اند ) جوش (منتاژ) داده مي شود؛ به گونه اي كه هنگام بتن ريزي، صفحه از جاي خود حركتي نداشته باشد. بايد دقت داشته باشيم كه در موقع بتن ريزي، هوا در زير صفحه شابلن، محبوس نشود. براي اين منظور، معمولا سوراخ بزرگي در وسط شابلن تعبيه مي كنند كه وقتي بتن از اطراف زير صفحه را پر مي كند، هوا از راه سوراخ خارج گردد و با بيرون زدن بتن از وسط صفحه، از پر شدن كامل زير آن اطمينان حاصل شود.

روش دوم: صفحه تقسيم فشار پيش از بتن ريزي پي به طور دقيق در محل خود قرار مي گيرد و بوسيله آن بولت ها در جاي خود ثابت مي شوند. پس از بتن ريزي، صفحه را از جاي خود خارج مي كنند و در كارگاه به طور مستقيم به پاي ستون متصل مي نمايند و پس از نصب ستون به همراه صفحه مهره ها را محكم مي بندند. در اين حالت، هر صفحه اي بايد كاملا علامت گذاري شود تا هنگام نصب اشتباهي رخ ندهد.