ضوابط ساخت و ساز (۶)
موارد عدم امکان تامین پارکینگ از نظر فنی و نحوه برخورد شهرداری:
چنانچه یکی از شرایط شش گانه ذیل مانع تامین پارکینگ به لحاظ فنی باشد، شهرداری می تواند به منظور احداث پارکینگ های عمومی، عوارض پارکینگ مورد نیاز را اخذ نماید:
1- اگر ملک در بر گذرهای سریع السیر به عرض 45 متری و یا بیشتر قرار گرفته و به هیچ گذر ماشین روی دیگری دسترسی نداشته باشد.
2- اگر ملک در فاصله یکصد متری تقاطع خیابانهای 20 متری و بالاتر قرار گرفته باشد.
3- اگر ملک در گذری قرار گرفته باشد که حتی پس از رعایت اصلاحی، عرض گذر کمتر از 6 متر شود.
4- اگر ملک در بر گذری قرار گرفته باشد که به علت شیب بسیار زیاد گذر امکان تامین پارکینگ نباشد.(مثل گذرهای پله ای)
5- چنانچه درختان کهنسال، قطور و یا ارزشمندی که شهرداری اجازه قطع آنها را نمی دهد، در مسیر تامین پارکینگ قرار گرفته باشند(چه در گذر و چه داخل ملک).
6- وضع و شکل زمین طوری باشد که قابلیت تامین پارکینگ را در هیچ طبقه ای اعم از پیلوت و یا زیرزمین نداشته باشد(مثل زمین هایی که بر آنها کمتر از 3 متر باشد)
ضوابط افراد معلول جسمی - حرکتی
الف) رعايت ضوابط و مقررات شهرسازي و معماري براي افراد معلول جسمي و حركتي در طراحي شهري كليه پروژه هاي شهرسازي و شهرك سازي و مجتمع سازي اعم از دولتي، وابسته به دولت، شهرداري و يا بخش خصوصي، الزامي بوده و كليه مراجع مسئول تهيه، بررسي، تصويب و اجراي پروژه هاي مذكور موظفند در مراحل مختلف تصويب و صدور پروانه و نظارت، ضوابط مذكور را رعايت نمايند.
تبصره: در اين مقررات مجتمع ساختماني به اماكن و ساختمان هايي اطلاق مي شود كه داراي بيش از 4 واحد ساختماني در يك طبقه و يا بيش از 8 واحد در چند طبقه باشد.
ب) رعايت ضوابط موضوع بند يك "ضوابط طراحی معماری برای افراد معلول جسمی – حرکتی " در طراحي كليه ساختمان هاي عمومي الزامي است و مراجع مسئول صدور پروانه و نظارت ساختماني موظف به اجراي صحيح و دقيق آن هستند.
پ) در طراحي معماري كليه ساختمان هاي مسكوني داراي 5 طبقه و بيشتر از روي زمين، رعايت "ضوابط طراحی معماری برای افراد معلول جسمی – حرکتی " در خصوص ورودي، آسانسور و فضاهاي عمومي ساختمان الزامي است.
ت) در طراحي معماري مجتمع هاي مسكوني داراي 4 طبقه و كمتر از روي زمين كه تعداد واحدها 10 و بيشتر باشد، رعايت ضوابط بند يك "ضوابط طراحی معماری برای افراد معلول جسمی – حرکتی " در خصوص ورودي و فضاهاي عمومي ساختمان الزامي است.
ث) در طراحي معماري مجتمع هاي مسكوني داراي 20 واحد و بيشتر علاوه بر مراتب بند (ت) بايد حداقل 5 درصد واحدهاي مسكوني نيز قابل استفاده براي افراد معلول باشد كه در اين خصوص رعايت بند 2 ضوابط ذيل الزامي است.
ضوابط طراحی معماری برای افراد معلول جسمی - حرکتی
1. ساختمانهای عمومی
ساختمانهای عمومی در این ضوابط و مقررات، آن دسته از ساختمانهایی هستند که یکی از انواع خدمات عمومی را در اختیار افراد جامعه قرار میدهند. در طراحی این گونه ساختمانها باید ضوابط زیر رعایت گردد.
1-1 عناصر مشترک در کلیه ساختمانهای عمومی
1-1-1 ورودیها
1-1-1-1 ورودی اصلی باید برای استفاده همگان قابل دسترس باشد.
1-1-1-2 پیادهرو منتهی به ورودی قابل دسترس باید با علایم حسی برای افراد نابینا و نیمه بینا مشخص شود.
1-1-1-3 ورودی ساختمان حتیالامکان هم سطح پیادهرو باشد.
1-1-1-4 حداقل عمق فضای جلو ورودی 140 سانتیمتر باشد.
1-1-1-5 حداقل عرض بازشوی ساختمان 100 سانتیمتر باشد.
1-1-1-6 ورودیهای قابل دسترس باید توسط راه قابل دسترس به ایستگاه وسایل نقلیه عمومی، پارکینگ قابل دسترس و محلهای سوار شدن مسافران و نیز به خیابانهای عمومی و پیادهروها مرتبط باشند.
1-1-1-7 ورودیها باید با ایجاد راه قابل دسترس به تمام فضاها و عناصر قابل دسترس در داخل بنا با تسهیلات، مرتبط باشند.
1-1-2 راهرو
1-1-2-1 حداقل عرض راهرو 140 سانتیمتر باشد.
1-1-2-2 اشیای نصب شده روی دیوار راهرو، که لبه خارجی آنها بین 70 تا 200 سانتیمتر بالای کف تمام شده باشد، نباید بیش از 10 سانتیمتر در مسیر راهرو پیشامدگی داشته باشد. پیشامدگی اشیای نصب شده روی دیوار راهرو که ارتفاع لبه خارجی آنها کمتر از 70 سانتیمتر از کف تمام شده است، مشروط بر آن که عرض مفید عبوری بند 4-1-2-1 رعایت گردد، به هر اندازه از دیوار مجاز است.
1-1-2-3 کف راهرو باید غیرلغزنده باشد و از نصب کفپوشها با پرز بلند خودداری شود.
1-1-2-4 چنانچه کف راهرو از فرش یا موکت پوشیده شده باشد، باید نصب آن برای تردد افراد معلول قابل اطمینان باشد. هرگونه برجستگی و اتصال نباید بیش از 2 سانتیمتر ارتفاع داشته باشد.
1-1-2-5 در راهرو باید میله دستگرد وجود داشته باشد.
1-1-3 بازشوها (در و پنجره)
1-1-3-1 حداقل عرض مفید هر لنگه در برای عبور صندلی چرخدار 80 سانتیمتر باشد.
1-1-3-2 در مورد درهایی که به مسیر عبور عمومی باز میشوند تأمین دید کافی الزامی است. در هر صورت پیشامدگی لنگة در باز شده در مسیر عبور عمومی نباید بیش از 10 سانتیمتر باشد.
1-1-3-3 حداکثر ارتفاع دید از کف تمام شده 100 سانتیمتر باشد.
1-1-3-4 رنگ درها و چارچوب آنها باید در تضاد با رنگ دیوار همجوار خود باشد.
1-1-3-5 درها باید دارای پاخور به ارتفاع 25 سانتیمتر باشند.
1-1-3-6 در صورت استفاده از درهای چرخان، گردشی، کشویی و ... که برای افراد معلول غیرقابل استفاده است، پیشبینی یک در معمولی به عرض مفید حداقل 80 سانتیمتر در جوار آنها برای استفاده افراد معلول الزامی است.
1-1-3-7 کلیة درها باید به سهولت باز و بسته شوند.
1-1-3-8 دستگیرة درها باید از نوع اهرمی بوده و رنگ آن در تضاد با رنگ در و فاصلة داخلی بین آن و سطح در 5/3 تا 7 سانتیمتر باشد.
1-1-3-9 حداقل فاصله بین دو در متوالی چنانچه هر دو در، در یک جهت باز شوند 200 سانتیمتر و چنانچه هر دو به داخل باز شوند، 280 سانتیمتر باشد
1-1-3-10 درها باید حتیالمقدور بدون آستانه باشند. در صورت اجبار حداکثر ارتفاع آستانه 2 سانتیمتر باشد.
1-1-3-11 به منظور تسهیل در حرکت، پیشبینی سطحی هموار در هر دو سوی در الزامی است.
1-1-3-12 خروجی اضطراری باید قابل دسترس و هم سطح بوده و به یک راه قابل دسترس ختم شود.
1-1-3-13 ارتفاع دستگیره (برای در و پنجره) از کف حداکثر 100 سانتیمتر باشد.
1-1-3-14 نصب میله دستگرد کمکی بر روی پنجرهها و درها مطابق شکل ضروری است
1-1-3-15 کلیه درها و پنجرههایی که تا کف دارای شیشه هستند در مقابل ضربه محافظت شوند.
1-1-3-16 زاویه بازشوی در باید حداقل 90 درجه باشد.
1-1-3-17 دستگیرة «در» فضاهای مخاطرهزا (اتاق تاسیسات، برق، ...) باید به زاویة قابل تشخیص با لامسه مجهز شود.
1-1-4 راهپله
1-1-4-1 وجود علایم حسی در کف، قبل از ورود به قفسه پله و در پاگردها برای هشدار به نابینایان و کمبینایان الزامی است.
1-1-4-2 عرض کف پله 30 سانتیمتر و حداکثر ارتفاع آن 17 سانتیمتر باشد.
1-1-4-3 حداقل عرض پله 120 سانتیمتر باشد.
1-1-4-4 نصب دستگرد در طرفین پله الزامی است. مشخصات دستگرد باید مطابق بخش 4-1-6 باشد.
1-1-4-5 پله باید از جنس سخت و غیرلغزنده باشد.
1-1-4-6 شعاع گردی لبة کف پله نباید بیش از 13 میلیمتر باشد.
1-1-4-7 نصب هرگونه اجزای الحاقی غیر هم سطح بر روی کف پله ممنوع است.
1-1-4-8 در کنارههای عرضی پله، پیشبینی جزئیات اجرایی به نحوی که مانع لغزش عصا شود الزامی است.
1-1-4-9 پاخور پله باید بسته باشد و پیشامدگی پله از پاخور نباید بیش از 3 سانتیمتر باشد.
1-1-4-10 حداکثر تعداد پله بین دو پاگرد باید 12 پله باشد.
1-1-4-11 حداقل ابعاد پاگرد پله باید 120×120 سانتیمتر باشد.
1-1-5 سطح شیبدار
1-1-5-1 حداقل عرض سطح شیبدار 120 سانتیمتر باشد.
1-1-5-2 برای سطوح شیبدار تا 3 متر طول، حداکثر شیب 8 درصد با عرض حداقل 120 سانتیمتر باشد.
1-1-5-3 در سطوح شیبدار بیش از 3 متر طول (تا حد مجاز 9 متر) به ازای هر متر افزایش طول 5 سانتیمتر به عرض مفید آن اضافه و 0/5 درصد از شیب آن کاسته شود.
1-1-5-4 سطح شیبدار نباید دارای شیب عرضی باشد.
1-1-5-5 در صورتی که سطح شیبدار در هوای آزاد واقع شود باید به طریقی طراحی گردد که از جمع شدن آب در سطوح حرکت جلوگیری شود.
1-1-5-6 پیشبینی یک پاگرد به عمق حداقل 150 سانتیمتر با در نظر گرفتن حداکثر طول افقی 9 متر الزامی است.
1-1-5-7 حداقل ابعاد پاگرد سطح شیبدار باید 150×150 سانتیمتر باشد.
1-1-5-8 کف سطح شیبدار باید غیرلغزنده، ثابت، سخت و صاف باشد.
1-1-5-9 در صورتی که سطح شیبدار ارتفاعی بیش از 25 سانتیمتر را طی کند و طول افقی آن بیش از 185 سانتیمتر باشد، نصب میله دستگرد در طرفین آن الزامی است. مشخصات میلههای دستگرد باید منطبق با بخش 4-1-6 باشد.
1-1-5-10 در کنارهای عرضی و پاگرد سطح شیبدار پیشبینی لبه محافظ، حداقل به ارتفاع 5 سانتیمتر با رنگ متضاد با محیط به نحوی که مانع لغزش استفاده کننده گردد، الزامی است.
1-1-6 میلههای دستگرد
1-1-6-1 قطر یا عرض میلة دستگرد باید بین 5/3 تا 4 سانتیمتر باشد.
1-1-6-2 باید فاصله بین میله دستگرد و دیوار حداقل 4 سانتیمتر باشد
1-1-6-3 اگر میله دستگرد در فرورفتگی دیوار نصب شده باشد باید عمق فضای تورفته حداقل7/5 سانتیمتر و حداقل 45 سانتیمتر بالای میله ادامه داشته باشد
1-1-6-4 میله دستگرد در دو طرف رامپ و یا راهپله باید به صورت ممتد باشد.
1-1-6-5 لازم است میلة دستگرد در کنار پله یا سطوح شیبدار حداقل 30 سانتیمتر از ابتدا و انتهای آن پیشامدهتر و موازی کف باشد (شکلهای 32 و 33).
1-1-6-6 ارتفاع میله دستگرد از کف سطح شیبدار با پله، برای بزرگسالان 85 سانتیمتر و برای کودکان 60 سانتیمتر باشد.
1-1-6-7 آغاز و پایان میله دستگرد در دو طرف رامپ و یا راهپله باید به صورت مدور و بدون تیزی باشد و یا باید به طرف کف، دیوار و یا پایه برگشته باشد.
1-1-6-8 میله دستگرد باید در محل اتصال خود ثابت باشد.
1-1-6-9 میله دستگرد و سطوح در جدار آن باید عاری از هر عنصر نوک تیز و ساینده باشد. ابتدا و انتهای میله باید شعاعی معادل حداقل 3 سانتیمتر داشته باشد. رنگ میلههای دستگرد باید متضاد با محیط اطراف باشد.