کارگاه های معماری کودکان؛ یک تجربه، یک رویکرد
کارگاه های معماری کودکان؛ یک تجربه، یک رویکرد
تجربه زندگی به زیباترین شکل های آن، نیازمند آفرینش زیبایی در عرصه های مختلف زندگی است. آفرینش زیبایی در اندیشه ها و احساسات، در نشانه ها و نمادها، در مصنوعات و دست ساخته ها، و در محیط و فضا.
معماری، از جمله هنرهایی است که دست در کار آفرینش زیبایی دارند؛ زیبایی، نه فقط از آن نوع که چشم نواز باشد و خیال انگیز؛ بلکه از آن دست که اندیشه را نیز الهام بخشد و خرد را هم به درنگ و تامل وا دارد.
هنر خلاقه و معماری ارزشمند، تنها با دستان هنرمندان خلاق و معماران توانمند خلق نمی شوند، بلکه پیدایی، رشد و شکوفایی آنها مستلزم وجود جامعه ای آگاه وهنرشناس و شهروندانی آشنا و علاقه مند به موضوع هنر و معماری است! شهروندانی که معماری را بشناسند، حس زیبایی شناسی و دید تحلیلی و نقادانه ی آن ها نسبت به کیفیات و ویژگی هایی که یک اثر معماری را می سازند، تربیت شده و کارآزموده باشد؛ و به شهر و محیطی که در آن زندگی می کنند، اهمیت دهند! و این شناخت و آموزش، آن گاه عمیق تر، درونی تر و اصیل تر خواهد بود که بنیان های آن از کودکی، از مهمترین سال های دریافت و یادگیری، گذارده شده باشد.
بر پایه این اندیشه و با توجه به این که معماری و معمار در جامعه ما هنوز ناشناخته مانده اند، انجمن فرهنگی جامعه مهندسان معمار ایران، در اولین دوره فعالیت خود، در کنار شکل دادن به رویکردهای جدید برای همگانی کردن مسئله معماری در سطح فرهنگ عمومی اجتماع، اقدام به برنامه ریزی و برپایی کارگاه های معماری کودکان نمود.
این اقدام در ایران برای نخستین بار شکل گرفت و نطفه این ایده را باید در آشنایی حضوری بیژن شافعی (دبیر انجمن فرهنگی جامعه مهندسان معمار ایران) با کارگاه های آموزشی معماری کودکان در CCA Canadian Center for Architecture-- و معرفی بعدی آن در قالب مقالاتی در ایران جستجو کرد.
گروه کارگاه معماری کودکان چهار دوره از این کارگاه ها را در قالب چهار تجربه هر بار نو و متفاوت پشت سر گذاشت.
هر دوره از کارگاه های معماری کودکان در یک فصل، طی 12 جلسه در خانه هنرمندان ایران و برای هنرجویان 5 الی 12 ساله برگزار شد. برگزاری این کارگاه ها از طرف تیم مربیان غیر انتفاعی بود وصرفا جنبه ی فرهنگی و اجتماعی داشت.
برنامه آموزشی کارگاه ها در این دوره ها تلفیقی از مباحث نظری به صورت آموزش همراه با نمایش فیلم یا اسلایدشو، فعالیت های عملی با استفاده از ابزارهای ترسیم، قطعات مدولار مخصوص حجم سازی، مقوا، خمیر، وسایل ماکت سازی و غیره، و بازدیدهای علمی از آثار معماری به همراه گفت و گوهای تاریخی، شهر شناسی و غیره بوده است.
کارگاه معماری کودکان جامعه مهندسان معمار ایران ضمن برقرار کردن ارتباط با گروه های مشابه در دیگر کشورها، تجربیات خود را طی نشست هایی در حاشیه کنگره بین المللی معماری و همچنین کنگره بین المللی آموزش معماری به کودکان (Archild) با این گروه ها تبادل کرد.
با این حال حرکت این هسته ی کوچک با توان محدود خود تنها برای بخش کوچکی از گروه هدف و در قالب یک اقدام سمبلیک برای طرح، ترویج و اشاعه ی یک طرز فکر بوده و همواره راه های جدیدی را برای توسعه دامنه ی فعالیت های خود در پیش روی داشته است.
شکل گیری و تداوم فعالیت کارگاه های معماری کودکان به همت داوطلبانه تیم مربیان میسّر گردید:
بیژن شافعی، سروه نقشبندی، وارش قوامی، آزاده بیات، مسعوده نورایی، آزاده خرّمی، ندا قیاسی، سمیرا بهروز، مرجان بنایی، و حمیدرضا ناصرنصیر