ایمنی زلزله
ایمنی زلزله
این نکته را که تمام نقاط ایران روی کمربند زلزله‌خیز دنیا قرار دارد و هر لحظه، شب یا روز، وقوع زمین لرزه در هر یک از این نقاط محتمل است، این روزها همه ایرانی‌ها مي‌دانند و تقریبا مي‌توان گفت به یک کلیشه ذهنی برای ما تبدیل شده است.
اما، جالب است که به‌رغم یقین داشتن تک تک شهروندان به خصوص شهروندان تهرانی از خطرات زلزله‌هاي بزرگی که هر لحظه احتمال وقوع دارند و زمان آنها هم مشخص نیست، اغلب ما این خطر بزرگ و بالقوه را در جریان زندگی روزمره به دست فراموشی سپرده‌ایم و حتی شنیدن اخبار زلزله‌هاي کوچک و بزرگی که در ديگر نقاط هر چند وقت یکبار اتفاق مي‌افتد نمي‌تواند ما را نسبت به اقدامی اساسی در این زمینه، برانگیزد. شاید تفکر نادرست ما درباره پرهزینه بودن، زمانبر بودن و دشواری اقدام برای مقابله با زلزله‌هاي بالقوه، باعث مي‌شود همیشه احساس کنیم خطر به سراغ ما نخواهد آمد و به این ترتیب، دست به کار مقاوم‌سازی نشویم.
علاوه بر تمام آموزش‌هایی که در زمان مواجهه با زمین لرزه باید بیاموزیم، تمام متخصصان زلزله و کارشناسان مربوط معتقدند تنها روش مطمئن برای مقابله با زلزله و خطرات ناشی از آن مقاوم‌سازی ساختمان‌ها و بناها و اجرای دستورالعمل‌هايي است که به ایمن‌تر شدن هرچه بیشتر محیط زندگی کمک مي‌کند.
دو روش ایمن‌سازی ساختمان‌ها
به طور کلی، ایمن‌سازی ساختمان‌ها به دو روش ایمن‌سازی سازه‌اي و ایمن‌سازی غیرسازه‌ای دسته‌بندی مي‌شود. ایمن‌سازی سازه‌اي همانطور که از نام آن مشخص است به چگونگی طراحی و نحوه ساخت بنا، مصالح مورد استفاده در آن و ديگر عملیات مهندسی برمي‌گردد که معمولا شما به عنوان مالک یا مستاجر خانه، نقش چندانی در تعیین آن نمي‌توانید داشته باشید. برای ایمن‌سازی سازه‌ای، دستورالعمل‌ها، قوانین و آیین‌نامه‌هايي وجود دارد که سازندگان باید در حین ساخت آن را رعایت کنند، هرچند درصد پایینی از آنان 100 درصد این مقررات را به طور کامل در ساخت‌وسازها اعمال مي‌کنند.
خودتان دست به کار شوید
همانطور که گفته شد، هر چند مقررات زیادی برای ایمن‌سازی سازه‌اي وجود دارد، اما نمي‌توان 100 درصد به آنچه شخص دیگری ساخته و شما قرار است در آن ساکن شوید اعتماد کرد. با این حال، تا حدی ضریب ایمنی آپارتمان‌ها به خصوص اگر به عنوان مالک در حین ساخت روند پیشرفت فیزیکی کار را شاهد باشید، قابل تخمین زدن است.
اما، بخش قابل توجهی از ایمن‌سازی فضای زندگی، به طور کامل تحت اختیار و کنترل شما است و مي‌توانید همین الان دست به کار شوید و ایمنی خانه خود را ارتقا دهید. ایمن‌سازی غیرسازه‌اي دقیقا به همین معنا است.
از کجا شروع کنیم؟
اولین کاری که در رابطه با ایمن‌سازی غیرسازه‌اي باید انجام دهید آن است که خطرات بالقوه را در خانه خود شناسایی کنید و برای رفع آنها اقدام لازم را انجام دهید. شما در آغاز کار باید اولا اجسام سنگین را که افتادنشان مي‌تواند به شما صدمه بزند ایمن کنید و دوما برای اجسام گران‌قیمت یا شکستنی كه از بین رفتنشان مي‌تواند خسارت‌هاي اقتصادی قابل توجهی به شما وارد کند، فضای امنی ایجاد کنید.
از طرف دیگر، علاوه بر لوازمی که در داخل منزل قرار دارد، لوازم موجود در جاهای دیگر مثل گاراژ را برای جلوگیری از صدمه زدن به وسلیه نقلیه یا مواد اشتعال‌زا ایمن کنید.
حالا کارهای ساده‌اي انجام دهید که اگر فردا زلزله رخ دهد، مي‌تواند شما را در برابر آن محافظت کند. با کارهایی مثل دور کردن کتابخانه از رختخواب، مبل و دیگر جاهایی که مي‌خوابید یا مي‌نشينيد، شروع کنید. اجسام سنگین را به طبقات پایین‌تر کمد یا کتابخانه انتقال دهید. بعد شروع کنید به جست‌وجوی دیگر وسایل موجود در منزل، که ممکن است در هنگام زلزله برایتان خطرناک باشند.
در فضای آشپزخانه، در کابینت‌ها که خوب چفت نشده باشند در هنگام زلزله به شدت باز شده و باعث ریختن ظروف شیشه‌اي و چینی روی زمین مي‌شوند. بهتر است از قفل‌های مناسب (قفل بچه‌ها، قلابدار) برای جلوگیری از این اتفاق استفاده شود. برای جلوگیری از آتش‌سوزی، وسایل گازی باید رابط‌هاي نرم داشته باشند. یخچال و وسایل بزرگ را با بستن آنها به وسیله تسمه به دیوار ایمن کنید.
لوازم الکترونیکی را از قبیل، تلویزیون، رادیو ضبط، کامپیوتر، ماکرویو و دیگر وسایل الکتریکی که سنگین و گران قیمت هستند مي‌توان با تسمه و بست‌های فنری در جای خود ایمن کرد.
وسایل دکوری، چینی، ظروف سفالی و لامپ‌ها مي‌توانند هنگام زلزله تبدیل به وسایلی مرگبار شوند. بهتر است از چسب‌ها یا بتونه‌هايي که به وسایل آسیب نمي‌رسانند برای محکم کردن آنها استفاده کنید. وسایل سنگین و شکستنی را به قفسه‌هاي پایین انتقال دهید.
آیینه‌ها، قاب عکس‌ها و دیگر اشیاء باید به‌وسیله قلاب بسته آویزان شوند. با انجام این کار هنگام زلزله از دیوار پرتاب نمي‌شوند. عکس‌ها و آیینه‌ها را مي‌توان با زدن بتونه به گوشه‌هاي آنها ایمن‌تر کرد. فقط از پرده‌هاي نرم و لطیف در بالای تخت خواب‌ها و مبل‌ها استفاده کنید.
وسایلی همچون کتابخانه و بوفه را از بالا به دیوار متصل کنید. اطمینان حاصل کنید که وسایل به خوبی محکم شده‌اند. اتصال‌های نرمی مثل تسمه‌هاي پلاستیکی که اجازه مي‌دهند اشیای بلند بدون افتادن، تاب بخورند، باعث کاهش تغییر شکل میخ‌ها مي‌شود. قفسه‌هاي سست را مي‌توان با به‌کارگیری بتونه در گوش‌های آن ایمن نمود.
آبگرمکن ناامن یکی از خطرناک‌ترین وسایلی است که در صورت ایمن نبودن ممکن است سقوط کند و همزمان موجب ترکیدگی اتصالات آب و گاز گردد. در صورتی که در منزل آبگرمکن دارید، به وسیله دو تسمه اطراف آبگرمکن را به دیوار وصل کنید.
