انرژی خورشیدی در ایران  
خــلـاصــــــــــــــه : در این مقاله نگاهی اجمالی به کیفیت اقتصادی استفاده از انرژی خورشیدی در ایران و نیز معرفی دو نهاد با رویکرد انرژی های غیر فسیلی مد نظر بوده است.
اگر تنها یک درصد از صحراهای جهان به نیروگاههای حرارتی خورشیدی  مجهز شوند ، همین مقدار برای تولید برق سالانه مورد تقاضای جهان کافی است.
 یک سطح 3 الی 4 متر مربعی کلکنور خورشیدی به همراه یک منبع 200-400 لیتری عایق شده می تواند در روزهای متوسط آفتابی حدود 200-300 لیتر آب گرم 60 درجه سانتیگراد تولید کند.
 میزان تابش خورشیدی در ایران 2000 kWh/m2/yr   یکی از بزرگترین مقادیر درجهان است که برای نمونه بیش از دو برار میزان تابش متوسط خورشیدی سالانه در آلمان است.
 با نصب یک سیستم انرژی خورشیدی شامل 3 کلکتور با سطح هر کلکتور9 مترمربع و ظرفیت منبع 400 لیتر می توان 69% انرژی مورد نیاز برای گرم کردن آب مصرفی یک ساختمان نمونه دو طبقه معمولی با ده نفر سکنه را فراهم کرد.
 اگر تنها یک چهارم ساکنان شهر تهران ، اقدام به نصب سیستم های گرمایش خورشیدی نمایند ، درآمد خالص برای اقتصاد ایران در یک دوره 25 ساله به 1800 میلیون دلار خواهد رسید .

بد نیست کمی نسبت به این آمار و ارقام حساس باشیم. حتی اگر فرض شود که با دریافت وام از بازارهای مالی بین المللی با نرخ بهره 3% به حمایت از تاسیسات خورشیدی بپردازیم ، با در نظر گرفتن کاهش مصرف سوخت در خانوارهای ایرانی  و قیمت هر بشکه نفت حداقل 40 دلار ، تاسیسات حرارتی خورشیدی به ازای هر ساختمان دو طبقه درآمدی معادل 168 دلار خواهد داشت. و با فرض عمر مفید 25 ساله ، هر یک از تاسیسات خورشیدی می تواند 4200 دلار سود خالص اقتصادی (درآمدهای اضافی نفت منهای سرمایه و هزینه نگهداری) را در این دوره حاصل کند! تازه از اثرات کاهش گازهای گلخانه ای و آلاینده ها در شهر صرف نظر کردیم و فرصتهای شغلی ایجاد شده از این منظر را نادیده گرفتیم.
این فن آوری ،  تکنولوژی جدیدی نیست. در استرالیا سیستمهای انرژی خورشیدی در دهه  50 میلادی ظهور کرد و اکنون صنعت استرالیا سالانه 1.5 میلیون واحد سیستم آبگرمکن خورشیدی را تولید می کند . دربعضی مناطق شمال استرالیا ، گرمایش آب خانگی تقریبا به طور کامل با به کارگیری انرژی خورشیدی انجام می پذیرد.
چین بزرگترین تولید کننده و مصرف کننده از آبگرمکن های خورشیدی است که این حرکت را از روستاها و شهرهای کوچک آغاز کرد و در حال  آبگرمکن های خورشیدی به شهرهای بزرگتر نیز راه پیــدا کرده اند.
شکی در اثربخشی اکولوژیکی  سیستمهای خورشیدی نیست ؛ کارآیی این منابع نیز اگر چه شاید به طور کامل رفع نیازهای مصرف انرژی کشور را نکند ، اما درصد بسیار بالایی از این نیازها را مرتفع می کند. اما بحث اصلی بر سر مقبولیت اجتماعی این منابع با توجه به کارایی اقتصادی آنهاست .
در واقع  سوبسیدهای کلان کنونی برای کنترل قیمت انرژی ، از ایجاد وتوسعه بازاری مساعد برای استفاده از تکنولوژیهای مرتبط با منابع انرژی تجدید پذير ، به ويژه برای سرمایه گــذاران خصوصی ، ممانعت می کند.
بارقه های امید ، معرفی دو نهاد
1.  ازمان انرژیهای نو ایران « سانا » از سال 1374 تلاش خود را برای دستیابی به اطلاعات و فن آوریهای روز دنیا در خصوص استفاده از منابع انرژیهای تجدید پذیر، پتانسیل سنجی و اجرای پروژه های متعدد خورشیدی و . . . آغاز کرد.
 سانا عمده فعالیت های تحقیقاتی و اجرایی خود را در بخشهای چهارگانه ای متمرکز کرده است که یکی از آنها انرژیهای خورشیدی است.
دفتر طرحهای خورشیدی ، با هدف گسترش فرهنگ استفاده از انرژی خورشیدی و بومی نمودن تکنولوژی آن در داخل کشور و نیز احداث نیروگاههای خورشیدی ، از همان سالهای آغاز فعالیت سانا شکل گرفت.
سانا کاهش هزینه های درازمدت نظامِ تولید انرژی و صیانت از محیط زیست و منابع انرژی تجدید ناپذیر از طریق مدیریت منــابع تجدید پذیر انرژی و مدیریت گسترش تولید و مصرف انرژیهای نوین در کشور  را ماموریت خود می داند.
2.  انجمن انرژی خورشیدی ایران ، به منظور گسترش و پیشبرد و ارتقاء علوم و تکنولوژیهای استفاده از انرژی خورشیدی در ایران شکل گرفت و اساسنامه آن در سال 1379 مورد تصویب مجمع عمومی واقع شد.
فعالیت های انجمن ، محدود به پروژه های صرف تحقیقاتی و انتشار کتب و نشریات علمی نمی شود و تشکیل گردهمایی های علمی ، ارائه خدمات پژوهشی ، برگزاری کارگاههای آموزشی  و نیز تشویق، ترغیب  و تجلیل از پژوهشگران و اساتید و محققان ممتاز را نیز شامل می شود.
دانشجویان و فارغ التحصیلان رشته های علوم ، مهندسی و معماری و نیز شخصیتهایی که دارای مقام و شأن علمی و تجربی در زمینه های انرژی خورشیدی می باشند، می توانند به عضویت انجمن درآیند.

گردآورنده: مهندس شیرین چکش کار