روانگرایی زمین

کاهش مقاومت و یا سختی خاک به دلیل افزایش فشار آب منفذی ناشی از زلزله در خاک‌های ماسه‌ای اشباع که باعث ایجاد تغییر شکل‌های دائمی مهم یا ایجاد شرایطی نزدیک به تنش موثر صفر در خاک می‌شود، به عنوان روانگرایی شناخته می‌شود.

روانگرایی زمین و پدیده‌های مرتبط با آن در زلزله‌های سالیان گذشته صدمات زیادی را در سراسر جهان وارد کرده‌اند.

زمین‌های مستعد روانگرایی

زمین‌هایی که حداقل دارای یکی از شرایط زیر باشند، مستعد روانگرایی تشخیص داده می‌شوند:

1- سابقه روانگرایی در آنها وجود داشته باشد.

2- زمین‌هایی که از نوع خاک ماسه‌ای با تراکم کم، اعم از تمیز، یا رس دار با مقدار رس کمتر از 20 درصد، یا دارای لای و یا شن بوده و تراز آب زیرزمینی در آنها نسبت به سطح زمین کمتر از 10 متر باشد.

3- منحنی دانه‌بندی خاک داخل محدوده مستعد روانگرانی باشد.

زمین‌های غیر مستعد روانگرایی

در مواردی که لایه خاک مورد نظر دارای حداقل یکی از موارد زیر باشد، می‌توان از بررسی وقوع روانگرایی صرف نظر کرد:

1- ماسه محتوی بیش از 20 درصد رس با اندیس خمیری بیش از 20

2- ماسه محتوی بیش از 35 درصد لای و تعداد ضربات نفوذ استاندارد بیش از 20

3- ماسه تمیز با تعداد ضربات نفوذ استاندارد بیش از 30

روانگرایی زمین (بخش دوم): تمهیدات مختلف جهت ایمن‌سازی نقاط دارای استعداد روانگرایی

متناسب با شرایط هر پروژه و بسته به تشخیص مهندسان ژئوتکنیک معمولاً یکی از روش‌های زیر پیشنهاد می‌گردد:

1- متراکم نمودن خاک توسط شمع کوبی، لرزاندن، انفجار، ویبروفلوتیشن (شناوری ارتعاشی) و تراکم دینامیکی

2- احداث چاه‌های شنی زهکش

3- ضخیم‌تر نمودن لایه غیرقابل روانگرایی در زیر پی

4- استفاده از پی‌های عمیق

5- استفاده از پی‌های گسترده

6- خاک‌برداری و خاکریزی مجدد به طریق مهندسی و متراکم شده با استفاده از خاک محل یا خاک غیر مستعد روانگرایی

7- بهبود وضعیت خاک با استفاده از تزریق و مواد افزودنی

8- احداث ساختمان یکپارچه و سبک