حالتهای ترک

ترک را به شکلهای مختلف می توان آزمایش کرد.  نوع خطرناک و بدون خطر آنها را به شکلهای زیر می توان شناسایی کرد:

الف) بند دوقسمت دیوار را که بر اثر ترکهای عمیق از یکدیگر جدا شده اند، با گچ دستی طوری کف کش می کنیم که ملات فقط دو قسمت جدا شده را پوشش دهد؛ یعنی در ترکها نفوذ نکند.  پس از خودگیری و خشک شدن ملات گچ، چنانچه از دیوار جدا شود، اسکلت در حال نشست و افت کامل است که باید در مورد آن با احتیاط رفتار کرد.

ب) در موارد ذکر شده در بالا، می توان روی ترک دو قسمت جدا شده دیوار را نوار کاغذی از جنس کاهی نازک به ابعاد 30×3 سانتیمتر به شکل ضربدر (×) با پونز نصب کرد.  چنانچه کاغذ پاره شود، شکست و نشست در ساختمان بسیار خطرناک می باشد.  در این صورت، ساختمان باید از سکنه خالی شود.

ج) در نشستهای خطرناک، کلاف پنجره بر اثر نیروی فشار اهرم، دفرمه می شود.  به علت بالا بودن ضریب شکنندگی، شیشه پنجره ها ترک می خورند و می شکنند.

د) در افتهای مداوم پی و مواقع سکوت، صداهای "تک تک" که حاصل ترک مصالح و بویژه آجر کاری است، شنیده می شود.

روش تعمیر ترک ها:

همانطور که گفتیم، بر اثر نشست، ترکهایی به وجود می آید که برخی از آنها مویین و ریز هسنتد.  با خالی کردن اطراف آنها و با " کشته کشی " و کشیدن پنبه آب روی سطوح ترکهای مویین آنها گرفته و آماده نقاشی می شوند.

ترکهای نیمه عمیق:

بر اثر حرکت پذیری سقف توفال که از انقباض و انبساط رطوبت و حرارت حاصل می شوند.  ترکهایی به وجود می آید.  این ترکها را با نوک کاردک و ماله خالی می کنیم و پس از " آماده کشی " و پرداخت کشته و پنبه زنی، ترکها را می گیریم و آماده نقاشی میکنیم.

ترکهای عمیق:

اطراف ترک را با تیشه می تراشیم و سپس درز آن را کاملا خالی می کنیم.  کاربردن گچ دستی و کف کش کردن، درون ترک را پر و سطح آن را با گچ آماده صاف می کنیم.  سپس با گچ کشته و پنبه آب، سطح آن را کاملا پرداخت و آماده نقاشی می کنیم.

توجه: چون سطح کشته کشی در بعد بیشتری انجام می شود تا خطر کپ کردن به وجود نیاید، باید اصولی را به کاربرد تا سطح ترک از اطراف به شکل پخ از گچکاری و اندود برداشته شود تا عمق ترک در سطحی عریض پیوند شود. به این عمل اصطلاحاً پرداخت کردن، کشته و همسطح کردن با زمینه در گچکاری قدیمی می گویند.

 ترک در تقاطع دیوار:

دیوارها بر اثر نداشتن پیوند با هشت گیر ترک می خورند. در مواقعی نشست و شکست دیوارها، ترکها کاملا باز و رویت می شوند.  در بعضی موارد، این ترکها بسیار عمیق هستند؛ به طوری که می توان دست را در درون آنها حرکت داد.  در این حالت، چنین عمل می کنیم:

سطح ترک را از دو طرف کاملا با تیشه می تراشیم، و پس از جارو، سطوح آن را کاملا مرطوب می کنیم.

چنانچه لازم باشد، کنارهای ترک را با قلم و چکش چند سانتیمتر بازتر می کنیم تا نشست گچ با عمق بیشتری انجام شود.

ملات گچ تیزون را شلاقی در درون ترک می کوبیم تا سطح ترک کاملا پر شود.

پس از پر کردن ترک به شکل سرتاسری و کف کش کردن گچ تیزون، اندود گچ و خاک را اجرا می کنیم.

در صورت نیاز، ترک را شمشه گیری می کنیم تا در سطح گچکاری یکنواختی به وجود آید.

با گچ آماده و سپس گچ کشته، سطح اندود را "سفیدکاری" می کنیم و با پنبه آب زدن برای پرداخت، گچکاری را خاتمه می دهیم.

ترک در نعل درگاه:

به علتهای زیر، نعل درگاه و سطح زیر آن می شکنند:

الف) در اثر نشست ستون زیر نعل درگاه، به علت اهرم شدن آن، برش افقی به وجود آید.

ب) برشهای عمودی به خاطر وجود پیوند و اثر نیروهای فشاری در امتداد تیر نعل درگاه و برشهای طولی بعد از مقدار گیر نعل درگاه به وجود می آید که در هر دو حالت، جداره ترکها را می تراشیم، باز می کنیم و سپس گرد آن را می گیریم.  بعد، محل مرطوب شده را با اصطلاحاً گچ تیزون (زودگیر) پر می کنیم و زمینه را با کشته کشی آماده می سازیم و سپس ترکها را به ترتیب ترمیم و تعمیر می کنیم.

پیوند در ترکهای عمیق:

چنانچه ترک عمیق باشد، رجهای بریده شده را از دو طرف به اندازه یک نیمه، خالی می کنیم و با به کاربردن ملات مرغوب و آجرهای راسته مقاوم، سطح ترک را در عرض دیوار با رعایت پیوند، کامل می گیریم و سپس مبادرت به اندودکاری می کنیم. در این صورت، اثر ترک بکلی محو می شود.  در بعضی موارد ترک به حدی است که از بیرون نور و اشیا قابل رویت می شود.

به طور مسلم، این ترک و شکست و نشست از پی شروع می شود و تا بالاترین قسمت ساختمان ادامه می یابد که برای تعمیر آن، به اینصورت عمل می کنیم: مسیر ترک را در کفسازی دنبال می کنیم و با برداشتن کفسازی، به پی می رسیم.  تعمیر از پی شروع می شود.  پاز کرسی چینی، جداره ترک را جهت به وجود آوردن پیوند خالی می کنیم.  پس از بنایی ترک مذکور، در عمق دیوار اندود و سفیدکاری انجام می دهیم.

رفع ترک اطراف ستونهای فلزی:

در اجرای اسکلت فلزی کنار ستون فلزی، هر 60 سانتیمتر، میلگرد با برگشت به صورت L خوابیده به نام علمی کیلیبس به معنای گیره، چفت و بست، پهلو گرفتن و سفت کردن است.  آهنگر اسکلت ساز آن را اصطلاحاً کلمس می گوید.  حدوداً به قطر نمره 16 میلیمتر و به طول 50 سانتیمتر و برگشت (گونیا زاویه 90 درجه) حدود 12 سانتیمتر پاجوش به قطر کافی اتصال می شود.  این اجرا دیوار آجری را با ستون فلزی به طور اصولی پیوند و اتصال می دهد.  اجرای اصولی این روش یه این شرح است که کیلیپس زا به دو ستون مقابل و در راستای یکدیگر جوش می دهیم.  سپس، با میلگرد راستای هم قطر و با رعایت اورلپ به دو کیلیپس جوش می دهیم.  توجه گردد که چنانچه فاصله دو ستون فلزی مقابل از 3 متر بیشتر باشد، باید از وجود وادار، فلزی مانند سپری جهت نصب بین دو ستون استفاده کنیم.  سپس، کیلیپس گذاری بین ستونها و وادار را در راستای یکدیگر انجام دهیم.  بعد هم سفتکاری دیوار را اجرا کنیم.  باز هم توجه گردد که چنانچه فاصله تیر زیرین و تیر فوقانی در قاب، مرتفع و بیشتر از ارتفاع 3 متر باشد، باید از وجود تیر فرعی غیر باربری مانند نبشی استفاده کنیم.  به طور مسلم، اتصال تیر فرعی با وادار و اجرای کلیپس گذاری در مجموعه ذکر شده، سفتکاری را با اسکلت فلزی کاملا درگیر می سازد.  با این روش اولا وجود ترکها در موقع نشست از بین خواهد رفت؛ ثانیاً در مقابل زلزله و تحرکات زمین، دیوارهای ساختمان و به خصوص دیوارهای خارجی نگهداری می شوند که از برای تعمیر چنین عمل می کنیم:

سطح اندود رویه، آستر روی ستون و دو دیوار متصل به ستون فلزی را به عرض 100 سانتیمتر و در شرایط محدود حتی به عرضی کمتر، جمع آوری می کنیم.

به فاصله و ارتفاع هر 60 سانتیمتر از دو دیوار، کناره ستون را در یک رج افقی به اندازه 50 سانتیمتر خالی می کنیم.

عمل کلیپس گذاری را در دو رج خالی شده با ستون فلزی از میلگرد حداقل نمره 16 با جوش مطمین و کافی انجام می دهیم.

محل خالی را با ملات مرغوب و آجر نیم لایی آبخور به طور اصولی انجام می دهیم تا شکاف گرفته شود.

پس از جارو زدن سطح تراشیده شده و آب پاشیدن به آن، میخ سر کج را به فاصله هر 25 سانتیمتر طوری می کوبیم که 5/1 سانتیمتر با سطح ستون و سفتکاری فاصله داشته باشد.

توری گالوانیزه به عرض 80 سانتیمتر را توسط سیم آرماتور بندی با قلاب مطمین و محکم به میخهای سرکج می بندیم.

اندود آستر را طوری انجام می دهیم که توری در وسط ملات قرار گیرد و اندود را مسلح سازد.

پس از آستر، عمل سفیدکاری و لکه گیری و سپس رنگ و روغن را انجام می دهیم.

با این روشهایی که در بالا توضیح داده شد، چنانچه نشست به وجود آید، دیگر ترک در کناره ستون فلزی به وجود نخواهد آمد.